ABD Başkanlık seçim: Kilit eyalet Winconsin'de Biden öne geçti
Son duruma göre Demokrat aday Joe Biden 238 delegeye ulaşırken, Cumhuriyetçi aday Donald Trump 213 delegede.
ABD’de yapılan başkanlık seçimlerinde kazanan ilk gecede belirlenemedi, oy sayımı sürüyor.
Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump kilit eyaletler sayılan Teksas, Florida, Iowa ve Ohio’da seçimi kazanırken, Demokratların adayı Joe Biden Arizona, New Hampshire ve Minnesota’da seçimi önde tamamladı.
Son duruma göre Joe Biden 238 delegeye ulaşırken, Trump 213 delegede. 270 delegeye ulaşan aday ABD’nin yeni başkanı olacak.
BİDEN, MİCHİGAN’DA ÖNE GEÇTİ
Demokrat başkan adayı Joe Biden, Michigan eyaletinde ilk kez öne geçti. Oyların yüzde 94’ünün sayıldığı ve 16 delegeye sahip eyalette, Biden ile Trump arasındaki oy farkı 18 bin olarak kaydedildi.
EYALETLERDE SON DURUM
-Wisconsin’de oyların yüzde 97’si sayıldı. Biden yüzde 0,7’ye denk gelen 21 bin oyla önde.
-Nevada’da oyların yüzde 86’sı sayıldı. Biden yüzde 0,6’ya denk gelen 8 bin oyla önde.
-Arizona’da oyların yüzde 82’si sayıldı. Biden yüzde 5’e denk gelen 130 bin oyla önde.
-Maine’de oyların yüzde 72’si sayıldı. Biden yüzde 12,5’e denk gelen 80 bin oyla önde.
-Georgia’da oyların yüzde 92’si sayıldı. Trump yüzde 2’ye denk gelen 100 bin oyla önde.
-North Carolina’da oyların yüzde 95’i sayıldı. Trump yüzde 1,4’e denk gelen 80 bin oyla önde.
-Pennsylvania’da oyların yüzde 75’i sayıldı. Trump yüzde 12’ye denk gelen 600 bin oyla önde.
-Michigan’da oyların yüzde 87’si sayıldı. Trump yüzde 0,5’e denk gelen 27 bin oyla önde.
-16:45 Dört Kilit eyalette oyların yüzde 90’ı sayıldı
KİLİT EYALET WİSCONSİN’DE BİDEN AZ FARKLA ÖNDE GÖRÜNÜYOR
Seçimin kaderini belirleyecek kilit eyaletlerden biri olarak değerlendirilen Wisconsin’de oyların yüzde 99’u sayıldı. Joe Biden 20 bin oy farkıyla önde görünüyor.
Trump 2016’da Hillary Clinton karşısında 30 bin oy farkıyla Wisconsin’i almıştı. Seçimde genel olarak Biden az bir farkla önde görünmesine rağmen, rakamlar net bir tahmine imkan vermeyecek kadar birbirine yakın. Wisconsin’i kimin kazanacağı Beyaz Saray’a kimin geleceğini belirlemede önemli görülüyor.
TRUMP’IN KAZANDIĞI EYALETLER:
Tennessee (11 delege),Mississippi (6 delege),Oklahoma (7 delege),Alabama (9 delege),Kentucky (8 delege),West Virginia (5 delege),Güney Carolina (9 delege),Arkansas (6 delege),Indiana (11 delege),Wyoming (3 delege),Kuzey Dakota (3 delege),Güney Dakota (3 delege),Nebraska (5 delege),Louisiana (8 delege),Kansas (6 delege),Missouri (10 delege),Utah (6 delege),Idaho (4 delege),Montana (3 delege),Ohio (18 delege),Iowa (6 delege),Florida (29 delege),Teksas (39 delege) Toplam: 213 delege
BIDEN’IN KAZANDIĞI EYALETLER:
VVermont (3 delege),Virginia (13 delege),Massachusetts (11 delege),Connecticut (7 delege),New Jersey (14 delege),Delaware (3 delege),Maryland (10 delege),Illinois (20 delege),Rhode Island (4 delege),New York (29 delege),New Mexico (5 delege),District of Columbia (3 delege),Colorado (9 delege),California (55 delege),Oregon (7 delege),Washington (12 delege),New Hampshire (4 delege),Minnesota (10 delege),Arizona (11 delege) Toplam: 238 delege
ABD’de mektupla kullanılan oyların sayımı da sürüyor. Bazı eyaletlerde mektupla kullanılan oyların sayımına seçim günü başlandığı için oyların sayımında gecikmeler olabileceği, imzaların seçmen kütüğü ile karşılaştırılmasının zaman aldığı belirtiliyor. Pennsylvania’da mektupla kullanılan oylarda, zarfın üzerinde seçim günü tarihi de kabul edildiği için, bu eyalette oyların sayılmasının günler sürebileceği ifade ediliyor. Ülkenin batısındaki birçok seçim kurulu, oyların sayılmasının birkaç gün süreceğini açıklamıştı.
TRUMP ‘HİLE’ DEDİ, ZAFER İLAN ETTİ
Oy sayımları devam ederken Başkan Donald Trump, destekçilerinin karşısına çıkarak zaferini açıkladı.
“Bu gece aldığımız sonuçlar muazzam, kutlamak için hazırdık. Georgia’yı kazandık, Teksas’ı kazandık. Yüzde 2 buçuk farkla öndeyiz, oyların sadece yüzde 7’si açıldı, bizi yakalamalarına imkan yok,” diyen Trump, “En önemlisi, Pensilvanya’yı büyük bir farkla kazanıyoruz. 600 bin oy farkı var, başa baş bile değil. Bizi yakalamalarına imkan yok, büyük olasılıkla başkanınız ben olacağım. Büyük bir kutlama yapmaya hazırlanıyoruz. Sonuçlar harika ve dışarı çıkıpo kutlama yapmaya hazırız.” ifadelerini kullandı.
Trump ayrıca seçimlerde usülsüzlük yapıldığını öne sürdü. Trump, kullanılan oyların sayımının durdurulmasını istediklerini ve seçimleri Yüksek Mahkeme’ye taşıyacaklarını söyledi.
BIDEN CEPHESİNDEN YANIT
Demokrat Parti başkan adayı Joe Biden’ın kampanya ekibi, Başkan Donald Trump’ın erken ve doğrulanmamış zafer açıklamasına tepki gösterdi. Kampanya yöneticisi Jen O’Malley Dillon, Trump’ın henüz sayılmamış oy pusulalarıyla ilgili ifadelerinin “ölçüsüz, benzersiz ve yanlış” olduğunu söyledi.
Dillon, “Ölçüsüz, çünkü Amerikan yurttaşlarının demokratik haklarını ellerinden alma yönlü açık bir çaba. Görülmemiş, çünkü tarihimizin hiçbir döneminde bir ABD başkanı, ulusal bir seçimde Amerikalıların kendilerini ifade etme hakkını ellerinden almaya çalışmadı” diye konuştu.
Dillon, Trump’ın açıklamasının yanlış olduğunu, zira yasaların tüm yasal oyların sayılmasını gerektirdiğini ifade etti: “Başkan yardımcısının bu gece söylediği sözleri tekrarlıyoruz: Donald Trump seçimin sonucuna kendisi karar veremez. Joe Biden bu seçimin sonucuna karar veremez. Amerika halkı bu seçimin sonucuna karar verir. Demokratik süreç de sonuç alınıncaya kadar sürmeli ve sürecek.”
Trump’ın oy sayımı ile ilgili olarak Yüksek Mahkemeye başvuracağına yönelik açıklamalarına ise Dillon, Biden’ın “hukuk ekibi hazır bekliyor” diye konuştu.
SENATO VE TEMSİLCİLER MECLİSİ’NDE DAĞILIM BELLİ OLMAYA BAŞLADI
Öte yandan ABD’de 59. başkanlık seçimlerinin yanı sıra yapılan Senato ve Temsilciler Meclisi seçiminde sandalye dağılımı belli olmaya başladı.
Amerikan basınında yer alan haberlere göre, şu ana kadar Senato’da Demokratlar sandalye sayısını 45’e, Cumhuriyetçiler 44’e yükseltti.
Temsilciler Meclisinde ise Cumhuriyetçiler, 145 sandalye ile üstünlük sağlarken Demokratların sandalye sayısı 119 oldu.
ABD’de 59. başkanlık seçimlerinde resmi olmayan sonuçlara göre, Cumhuriyetçi aday Donald Trump 125, Demokrat aday Joe Biden 209 delegeye ulaştı.
ABD’de başkanlık seçimiyle aynı zamanda yapılan Temsilciler Meclisinin tamamının ve 100 sandalyeli Senatodaki 35 sandalyenin değişeceği Kongre seçimleri de önemli yer tutuyor. Kongre seçimleri, özellikle Trump ile Biden arasında ciddi kutuplaşma yaşayan Amerikan kamuoyu nezdinde başkanlık seçimleri kadar yankı uyandırmasa da ABD siyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip.
Zira Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği, ABD başkanının çalışma alanını da önemli ölçüde belirliyor. 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıllığına göreve gelirken, 100 sandalyeli Senato üyeleri ise 6 yıllığına seçiliyor. Temsilciler Meclisinde hangi eyaletin ne kadar temsilcisi olacağı, eyaletlerdeki seçim bölgelerinin nüfus yoğunluğuna göre belirlenirken, Senatoda her eyaletin 2 senatörü bulunuyor.
DELEGE SAYISI BELİRLEYİCİ OLACAK
ABD’de koronavirüs ve postayla oy kullanma tartışmalarının gölgesinde uzun süredir merakla beklenen seçim için doğu saatiyle 06.00 (TSİ 14.00) itibarıyla seçmenler oylarını kullandı.
Yakın tarihteki seçimlere bakıldığında, sandığa gitme oranının yüzde 60’ı bulmadığı ABD’de, bu yıl sandık başında ya da posta yoluyla kullanılan erken oyların sayısındaki artış dikkati çekiyor.
Ülkede 100 milyona yakın kişinin 64 milyona yakını posta yoluyla, 35 milyondan fazlası da birebir erken seçim merkezlerine giderek oyunu kullandı.
ABD Başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. “Delegeler Kurulu” adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Başkan olmaya hak kazanıyor. Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.
SEÇİMDE YAŞANANLAR
09:09 | Beyaz Saray Basın Sözcüsü’nden açıklama
Kayleigh McEnany, Fox News’a yaptığı açıklamada, Trump kampanyasının bu gece “büyük bir zafer” beklediğini söyledi. McEnany, Trump’ın Nevada ve Minnesota’yı kazanacağına inandıklarını söyledi.
McEnany, sonuçların açıklanmasının zaman alacağı beklenen Pennsylvania, Wisconsin ve Michigan için de galibiyet öngördüklerini söyledi.
McEnany, “Seçmenimiz Seçim Günü’nde oy veriyor. Bugün Amerikan halkının konuşup Başkan Trump’ı destekledikleri gün” dedi.
08:59 |Twitter’dan Trump’ın paylaşımına etiket
ABD Başkanı Trump’ın “Seçimi çalmaya çalışıyorlar” yazdığı tweete dakikalar içinde “doğruluk kontrolü uyarısı” işareti koydu. Uyarının gerekçesi olarak “Bir seçime ya da başka bir toplumsal sürece katılma konusunda yanlış yönlendiriyor olabilir'” gösterildi.
08:47 | Trump’tan Biden’a jet yanıt geldi
ABD Başkanı Donald Trump, Biden’ın konuşma yapmasını eleştirerek, kendisinin önde olduğunu savundu. Trump, “Seçimi çalmaya çalışıyorlar. Bunu yapmalarına izin vermeyeceğiz” dedi.
08:45 | Biden açıklama yaptı: Bu seçimi kazanacağız
“Bence bu seçimi kazanmak için doğru yolda ilerliyoruz, oy sayımını beklemek için biraz daha vaktimiz var, kendimizi iyi hissediyoruz, bulunduğumuz noktadan gayet mutluyuz. Trump kendini seçimi kazanmış ilan edebilir diye söylemiştik, ancak biz Trump’ın değil, halkın sonuçlarını alacağız, lütfen inancınızı kaybetmeyin, bu seçimi kazanacağız”
08:20 | Minnesota’da kazanan Biden
Associated Press haber ajansı, Minnesota’da Joe Biden’ın kazandığını açıkladı.
08:14 | Pensilvanya’da Trump önde
Pensilvanya’da oyların yüzde 60’ı sayıldı. Yüzde 57’lik oy oranıyla Trump önde.
08:04 | Hawaii’de kazanan Biden
AP, Hawaii’de Biden’ın kazandığını açıkladı.
08:03 | ABD basını, Trump’ın Ohio’da kazandığını öngördü.
07:55 | Trump Teksas’ta kazandı
07:44 | Ohio eyaletinde kazanan Trump
07:40 | İlk trans senatör seçildi
Delaware eyaletinden yarışan 30 yaşındaki LGBT+ hakları aktivisti Sarah McBride ülke tarihinin ilk trans senatörü oldu.
07:38 | Arizona’da kazanan Biden
07.24 | Üç kritik eyalette sonuçlar açıklanmayabilir
Bloomberg ajansının muhabirlerinden Saleha Mohsin, kritik eyaletlerden Michigan, Wisconsin ve Pennsylvania’da oyların tamamının sayılmasının ve sonuçların bugün açıklanmasının çok zor olduğunu duyurdu. Mohsin, eyalet yetkililerine dayanarak, Michigan’da cumaya kadar süreye ihtiyaç duyulduğunu, Pennsylvania’da da kısa süre içinde sonuç açıklanmayacağını belirtti.
07:17 | Fox News: Florida’da kazanan Trump
Fox News, kritik Florida eyaletinde seçimleri Trump’ın kazandığını yazdı
07.05 | Trump Idaho eyaletinde kazandı
07.03 | Oregon ve Kaliforniya’da kazanan Biden
06.41 | Fox News: Utah’ta Trump’ın, New Hampshire’da ise Biden’ın kazanması bekleniyor
Fox News, açılan sandıklardan alınan son verilere göre Utah eyaletinde Trump’ın, New Hampshire’da ise Biden’ın kazanacağını yazdı.
06.35 | Trump, Missouri eyaletinde kazandı
05:56 | Biden, delege sayısında farkı açıyor
Trump 92, Biden 131 delege kazandı
05:16 | Biden 119, Trump ise 92 delege kazandı
Trump Nebraska, Wyoming, Güney Dakota, Kuzey Dakota, Louisiana, Indiana eyaletlerinde kazanırken, New York ve New Mexico eyaletlerini Biden aldı.
Böylelikle, Trump’ın delege sayısı 92’ye, Biden’ın delege sayısı 119’a yükseldi.
04:39 | Ön sonuçlara göre Biden 85, Trump ise 61 delege kazandı
04:24 | Trump Mississippi ve West Virginia Biden Massachusetts ve Virginia’yı kazandı.
Associated Press (AP) haber ajansının yayınladığı resmi olmayan sonuçlara göre ABD Başkanı Trump, West Virginia ve Mississippi’deki oyların çoğunluğunu elde etti. Halen oy sayımının devam ettiği Mississippi’de Trump, Demokrat rakibi Biden’ı geride bırakarak oyların çoğunluğunu ve 6 delegeyi kazanmayı garantiledi. Trump, West Virginia’da ise rakibi Biden’i yenerek 5 delege kazandı.
Öte yandan Biden, Massachusetts ve Virginia eyaletindeki oyların çoğunluğunu elde etti ve Massachusetts’de 11, Virginia’da 13 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
04:11 | Trump’ın kazandığı eyaletler
Cumhuriyetçi aday Trump, Alabama, Tennessee ve Oklahoma eyaletlerini kazandı
03:23 | Biden Florida’da öne geçti
Oyların yüzde 43’ünün sayıldığı Florida’da Biden öne geçti
03:21 | Florida’da oyların yüzde 8’i sayıldı: Trump 120 bin oy farkla önde
Kritik eyaletler arasında yer alan Florida’da oyların yüzde 8’i sayılırken, Trump’ın yaklaşık 120 bin farkla önde olduğu görüldü.
02:58 | Kentucky’de, Biden yüzde 53 ile önde
Bill Clinton’dan beri hiçbir Demokratın kazanamadığı Kentucky eyaletinde oyların yüzde 10’u sayıldı ve Biden’ın yüzde 53’lük bir oranla önde olduğu görüldü. Trump’ın oy oranı ise yüzde 44.
Florida, Virginia, Georgia, Güney Carolina ve Vermont eyaletlerinde de sandıklar kapandı. Söz konusu eyaletlerdeki ön sonuçlara göre Trump, Georgia ve Florida’da önde.
02:09 | Florida’da çıkış anketine göre Trump önde
Yaklaşık 1 saat sonra ‘salıncak eyalet’ Florida’da sandıklar kapanacak.
Edinilen ilk bilgilere göre, sandık çıkış anketleri, mevcut başkan Donald Trump’ın küçük bir farkla önde olduğunu gösteriyor.
01:05 | ABD piyasaları kapanışta yükseldi.
ABD başkanlık seçimlerinde oy verme süreci devam ederken New York borası günü yükselişle kapattı. Dow Jones Industrial Average, S&P 500 ve Nasdaq Composite yüzde 1.7’den fazla değer kazandı.
Dow Jones kapanışta yüzde 2.6’lık bir artışla 554.98 puan yükseldi.
The S&P 500, ise yüzde 1.78’lik bir değer kazanarak 3.369.16 seviyesinden işlem gördü.
Facebook, Apple, Amazon, Netflix ve Google gibi teknoloji devlerinin listelendiği Nasdaq, yüzde 1.85’lik bir artışla 11.160.57 seviyesinden kapandı.
23:42 | ABD seçimlerinden gelen ilk sonuçlarda Trump’ın New Hampshire’da yüzde 61.5, Biden’ın yüzde 38.5 oy aldığı açıklandı.
Eyallette seçim sonuçları belli olan ikinci nokta ise Millsfield oldu. Gece yarısı oylaması geleneğinin 60. yılını kutlayan kasabaya Trump damga vurdu. Sandıktan çıkan 21 oydan 16’sını Trump, 5’ini ise Biden aldı.
00:40 | Seçimin kritik eyaletlerinden Florida’da oy kullananların sayısı 2016 seçimlerini aştı. 2016’da 9.4 milyon Floridalı oy kullanmıştı. 2016’da Trump eyaleti yüzde 1’den biraz daha yüksek bir fark ile kazanmıştı. 2020 anketlerinde Biden ve Trump yakın sonuçlar aldı.
00:55 | Trump’ın posta yoluyla gönderilen oyların sayılmasını beklemeden zafer ilan edebileceğine dair haberlere, Demokrat Senatör Bernie Sanders’dan da tepki geldi. Demokrat Parti içinde bu yıl başkan aday adayı da olan Sanders, “Bu seçim Trump ‘bitti’ dediğinde değil, tüm oylar sayıldığında sona erecek” dedi Sanders, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Seçim her oy sayıldıktan sonra sona erecek. Buna, seçim günü posta yoluyla gelenler ve ordunun kullandığı oylar da dahil. Bu bir demokrasi. Trump’ın hoşuna gitse de gitmese de, her bir oyu sayıyoruz” ifadelerini kullandı.
01:20 | ‘Rural America 2020’ adlı Trump karşıtı bir grup, Philadelphia semalarında biri “Hayatınız buna bağlıymış gibi oy verin” ve diğeri de “Trump Jerry Jones ve kovboyları sever” yazılı iki pankart uçurdu.
ABD’li milyarder Jerry Jones, Trump’ın uzun süredir yakın bir dostu olarak biliniyor.
02:00 | ABD seçimlerinde ilk sandıklar Indiana ve Kentucky’de kapandı. Toplam 19 delegeye sahip olan iki eyaletten seçim sonuçlarının kısa süre içerisinde gelmesi bekleniyor.
02:13 | Yaklaşık 1 saat sonra ‘salıncak eyalet’ Florida’da sandıklar kapanacak. Edinilen ilk bilgilere göre, sandık çıkış anketleri, mevcut başkan Donald Trump’ın küçük bir farkla önde olduğunu gösteriyor.
02:15 | ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi aday Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada “Ülkenin her yerinde çok iyi sonuçlar görüyoruz. Teşekkürler” dedi.
