AYM'ye işkence konulu başvurularda bin kat artış!
2012 yılında Anayasa Mahkemesi’ne başvuran kişi sayısı 4 iken bu sayı 2019’da yüzde 345 artarak 4 bin 181 oldu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, ikinci yılını dolduran Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde yaşanan hak ihlalleriyle ilgili “Tek Adam Rejiminin Hak ve Özgürlükler Karnesi” başlıklı bir çalışma hazırladı.
Çalışmadaki verilere göre AYM’ye 2012-2019 yılları toplam 478 bin 407 bireysel aşvuru yapıldı, bunların yüzde 51’i Türkiye Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle yönetilirken gerçekleşti. Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni kapsayan 2017-2019 yılları arasında saatte 9, haftada bin 573 kişi hak ihlaline uğradığını ileri sürerek AYM’ye başvurdu.
İlgezdi’nin verilerinde işkence ve kötü muamele iddiasıyla AYM’ye 2012 ve 2019 yılları arasında başvuranların sayısındaki artış da yer aldı. Buna göre 2012 yılında AYM’ye başvuran sayısı 4’ken, 2019 yılında yüzde 104 bin 425 artışla 4 bin 181’e ulaştı. 8 senede işkence ve kötü muamele gördüğünü ileri süren yurttaşların sayısı 9 bin 646 olarak kayıtlara geçti.
İlgezdi’nin derlediği verilerden bazıları şöyle:
- 2012 yılında Anayasa Mahkemesi’ne başvuran kişi sayısı 4 iken bu sayı 2019’da yüzde 345 artarak 4 bin 181 oldu. 2012-2019 yılları arasında işkence ve kötü muamele iddialarının yüzde 88’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin devreye girdiği 2017-2019 yılları arasında kayıt altına alındı. Bu dönemde toplam başvuru sayısı 8 bin 478 olurken, günde 8 kişi işkence ve kötü muamele gördüğü için hakkını AYM’de aradı.
- 2012-2019 yılları arasında 222 bin 637 kişi adil yargılanma hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye başvuru yaptı. 2017-2019 yılları arasında adil yargılanmadığı gerekçesiyle AYM’ye aşvuran kişi sayısı 99 bin 994 oldu.
- 2012 yılında ayrımcılığa uğradığını iddia ederek AYM’ye başvuran kişi sayısı 90’ken, bu sayı 2019 yılında yüzde 9 bin 192 artışla 8 bin 363’e yükseldi. Başvuruların yüzde 54’ü Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nde yapıldı.
- Kişi hak ve hürriyeti ihlali iddiasıyla 2012’de 57 olan AYM’ye başvuru sayısı 2019’da 9 bin 100’e ulaştı. Başvuru 160 kat arttı.
- Yaşam hakkı ihlali gerekçesiyle 2012 yılında AYM’ye başvuru sayısı 18’ken 2019 yılında bu sayı 2 bin 352’ye ulaştı. Başvurulardaki artış yüzde 12 bin 967’e ulaştı.
- İfade özgürlüğünün ihlali nedeniyle 2012 yılında AYM’ye 7 başvuru yapılmışken, 2019 yılında yüzde 55 bin 914 artışla 3 bin 921’e yükseldi.
