Reklam
Kategoriler: Ekonomi

MMO: İşsiz sayısının 16 milyonu bulduğu söylenebilir

Reklam

TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın (MMO) hazırladığı Sanayinin Görünümü Bülteni mayıs ayı sayısı yayımlandı. Bültenin bu ayki sayısı Kovid-19’un etkisiyle ekonomide büyüyen tahribata, bütçe ve ödemeler dengesinde artan açığa, hizmetler ile sanayide yaşanan büyük düşüşe ayrıldı.

IMF, OECD, TÜİK, Merkez Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı, DHMİ, Kültür ve Turizm Bakanlığı verileri kullanılarak yapılan analizde, 2020’nin ilk çeyrek verileri kullanılarak krizin ilk elde ortaya çıkardığı tahribat sergilendi ve eğilimler belirlendi. Hizmetlerde sert bir daralmayı getiren krizin sanayi alanına da sıçrayarak büyüdüğü, bunun en ürkütücü sonucunun ise sayıları 16 milyona ulaşan işsizler ordusu olduğu belirtildi.

Krizin kamu maliyesinde yaratmakta olduğu büyük açığın yanı sıra döviz kazandıran sektörlerde yarattığı kayıplara da değinildi. Analizde Merkez Bankası rezervlerindeki erimeye ve kamu borçlanmasındaki tırmanışa da dikkat çekilerek şu tespitlerde bulunuldu:

HİZMETLER SEKTÖRÜ

Pandemiye karşı, bilinen en etkili yöntem olarak “sosyal mesafeleşme” yani eve kapanma, toplu üretimden tüketimden ve bunların gerçekleştiği mekanlardan uzaklaşma önlemleri, yeniden ve yeniden uygulanıyor. Bu da hem üretimin hem tüketimin azalması, firmaların ayakta kalmalarının zorlaşması, hükümetlerin yeni destek paketleri açıklamaya mecbur kalmaları demek aynı zamanda. Ancak bu destekler ülkelerin mali gücüne göre belirlenirken Türkiye gibi ülkelerde destekler yetersiz düzeydedir. Ekonomiyi sadece 2020’de değil, 2021’de de aşağı çekecek sektör hizmetler olacak. Türkiye, GSYH’sinin yüzde 54’ünü oluşturan hizmetler sektörü, ağır darbeler alan perakende ticaret sektörü ile turizmdeki kayıplardan çok etkileniyor.

İMALAT SEKTÖRÜNDE HIZLI GERİLEME

Hizmetlerin yanında imalat sanayisinde de hızlı gerilemeler başladı. Sanayi üretimi, pandeminin başladığı Mart’ta, Şubat’a göre yüzde 7 azaldı. İmalatta ortalama düşüş yüzde 7.5 iken, bazı alt dallarda daha derin düşüşler görüldü. Örneğin ihracatın birincisi otomotivde yüzde 23, bilgisayar-elektronikte yüzde 23, ihracatın ikincisi giyimde yüzde 20 aylık daralmalar görüldü. Tekstildeki daralma yüzde 14’e yaklaşırken, makine üretiminde de ona yakın daralma yaşandı. Dayanıklı tüketim mallarından mobilyada, elektrikli cihaz üretiminde yüzde 8-9 arası aylık düşüşler yaşandı.

İŞSİZLİK ÜRKÜTÜCÜ

Ekonomik daralmanın ürkütücü boyutları, sonuçlarını artan işsizlik ve iş kayıplarına da yansıtıyor. Kısa çalışma, işsizlik ve ücretsiz izin ödeneklerine başvuranlar ile istihdamda olup sokağa çıkması yasaklanan 65+ ile 15-17 yaş çalışanlar, kendi hesabına çalışanlar ile kentsel kayıt dışı istihdamdan işsiz kalanlar dikkate alındığında, işsiz sayısının 16 milyonu bulduğu söylenebilir. Bu işsiz kitlenin ancak dörtte birine asgari ücret dolayında ve 3 aylık destek sağlanabiliyor, geri kalan dörtte üçlük kesim herhangi bir sosyal korumadan yoksun durumda.

BÜTÇE AÇIĞI

Bütçe açıkları da her ay biraz daha büyüyor. Merkezi yönetim bütçe açığı 2020 yılının ilk çeyreğinde 29.6 milyar TL’yi buldu. Bütçe açığı ilk 3 ayda net dış borçlanmanın yanı sıra, büyük ölçüde iç borçlanmayla finanse edildi. 2020 ilk çeyreğinde gerçekleştirilen kamu borçlanmaları ile Merkezi Bütçe’nin borç stoku Mart sonunda 1 trilyon 462 milyar TL’ye ulaştı. Borç stokunda iç borçlar yüzde 55’lik pay alırken dış borçlar yüzde 45’e ulaştı. Borç stokunun önümüzdeki çeyrek yıllarda daha da hızlı artması beklenmelidir.

REZERVLER ZAYIFLADI

Pandeminin başladığı Mart’ta ihracat, turizm ve öteki hizmetlerden gelen döviz girişinin azalmasıyla, ilk 3 ayın cari açığı 7.7 milyar doları buldu. Cari açığa ek olarak ilk çeyrekte yabancılar, 6 milyar dolar da sermaye çıkardılar. Ayrıca ilk çeyreğin net hata noksanı da 3 milyar dolar yük oluşturdu. Böylece toplamda 16.5 milyar dolar finansman gerekti ve TCMB rezervleri bu miktarda azalarak iyice zayıfladı.

Bu haber en son değiştirildi 21 Mayıs 2020 11:59 11:59

Reklam

Önceki Haberler

Gazeteci Şener Levent hakkında yakalama kararı: 10 gün içinde teslim ol, yoksa Ankara’ya sevk edileceksin

Türkiye’de gıyabında yargılanan ve hakkındaki hapis cezaları kesinleşen gazeteci Şener Levent’e Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından…

9 Temmuz 2025 11:42

Abdullah Öcalan: Atılan adımların boşa çıkmayacağını biliyorum

PKK lideri Abdullah Öcalan, örgüte bağlı grupların silah bırakmaya başlamasından iki gün önce görüntülü bir…

9 Temmuz 2025 11:37

10 gün boyunca ekranı karartılan Sözcü TV’den ilk açıklama

RTÜK’ün Ekrem İmamoğlu’na ilişkin yayınlar nedeniyle verdiği 10 günlük yayın durdurma cezası, mahkemeler arasındaki karar…

9 Temmuz 2025 11:31

Cumhuriyet’in ilanına ‘kanlı darbe’ demişti: ‘Yeliz’e’ AKP döneminde KİPTAŞ’tan kıyak

Cumhuriyet’i “kanlı darbe” olarak nitelendiren eski AKP milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı'nın AKP döneminde KİPTAŞ’tan indirimli…

9 Temmuz 2025 11:26

Kayıtlı çalışan emekli sayısı artıyor: Emeklilerin yüzde 17’si çalışıyor

Yaşlılık aylığı alanların bir kısmı sigortalı, bir kısmı ise sigortasız çalışıyor. Kayıtlı olarak çalışanların oranı…

9 Temmuz 2025 11:20

Küfürlü rakı bardakları gündem olmuştu: Mülkiyeliler lokaline bakanlıktan dev ceza

Denetim sonucunda fiyat etiketi mevzuatına aykırılıklar tespit edilerek 487 bin 564 TL idari para cezası…

9 Temmuz 2025 11:17
Reklam