Sorunlar artıyor, Sayıştay raporları azalıyor

Kamu kurumlarındaki usulsüzlük, yolsuzluk iddialarına, işleyişteki aksaklıklara ilişkin her gün yeni bir haber duyulurken Sayıştay’ın denetim raporlarındaki tespitler azaldı. Bulgulardaki düşüş yüzde 24’e ulaştı.

Kamu idarelerindeki sorunlar artarken Sayıştay’ın bulguları azalıyor. Rapor Değerlendirme Kurulu’nun (RDK) baskısı altında çalışan kurumda, genel bütçeli idareler, özel bütçeli idareler, diğer özel bütçeli idareler, düzenleyici denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları, döner sermayeli işletmeler ve diğer idarelerde saptanan bulgu sayısında düşüş yaşandı. Bulgulardaki düşüş oranı yüzde 24’e kadar ulaştı.

BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemekle sorumlu Sayıştay, raporlarında her yıl daha az bulguya yer veriyor. Denetim raporlarına göre, 2022’de özel bütçeli idarelerin yüzde 87,67’si, il özel idarelerinin yüzde 24,95’i, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının yüzde 20,18’i, kalkınma ajanslarının yüzde 18,39’u Sayıştay tarafından denetlenebildi.

Denetimlerin tüm idareleri kapsamaması, tespitlerde de düşüş getirdi. Genel bütçeli idarelerin raporlarındaki bulgular bir yılda yüzde 24,2 azaldı. Özel bütçeli idarelerin bulgularında da yüzde 6’lık düşüş yaşandı. Raporlara göre, özel bütçeli idareler hakkındaki tespitler yüzde 9,3 oranında düştü. Düzenleyici ve denetleyici kurumların bulgularında yüzde 22,9, sosyal güvenlik kurumlarının bulgularında yüzde 13, döner sermayeli işletmelerin bulgularında ise yüzde 21,7’lik düşüş yaşandı. ‘Diğer idareler’deki düşüş de yüzde 1,8 oldu.

SÜREKLİ PROBLEMLER

Sayıştay denetimlerinde, kamu idarelerinin ortak sorunları da vurgulandı. Sayıştay’a göre süreklilik gösteren ve idarelerin tamamına yakınını ilgilendiren sorunlar şunlardan oluştu:

• Mali tablolar, üst yöneticinin sorumluluğu altında bulunan bütün kaynakları içerecek şekilde hazırlanmıyor. Bu durum hesap verme sorumluluğunun tam olarak yerine getirilmesini engelliyor.

• Bazı kamu gelirlerinin tahsilat süreçlerinde idareler arasında koordinasyonu sağlayan bir sistem bulunmuyor.

• Kamu idarelerine ait taşınmazlar tam ve doğru şekilde kayıtlara alınmıyor.

• Taşınmazların işgalli kullanımına ilişkin yaptırımlar uygulanmıyor.

• İhale kanunlarında yer alan temel ilkelere tam uyumun sağlanmıyor.

• Bazı kamu idarelerinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında karşılanması gereken ihtiyaçların, ilgili mevzuatta belirtilen şartlar gerçekleşmemiş olmasına rağmen, istisna hükümleri kapsamında temin edildikleri tespit edildi.

• İdarelerin onayı alınmadan alt yükleniciler çalıştırılıyor.

• Kamu idarelerinin bütçelerinden ödenen çeşitli ceza, faiz, tazminat ve benzeri ödemelerin kişisel sorumluluğu bulunan personele yönlendirilmesine yönelik süreçler işletilmiyor.

• SGK alacaklarının takibinin yapıldığı yazılımın entegrasyonu yok.

YÜZDE 80’İNİ DENETLEYEMİYOR

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Sayıştay raporlarında yaşanan sorunlar hakkında açıklama yaptı.  Sayıştay’ın denetim ağının ve raporlarının küçülmesinin sıradan bir işlem olmadığını ifade eden CHP’li Yavuzyılmaz, “Sayıştay’ın denetim alanı kütüğünde 3 bin 486 kamu idaresi bulunuyor. Kurum, denetim alanına giren bu kamu idarelerinin her yıl ancak yüzde 17’sini denetleyebiliyor. Kamu idarelerinin yüzde 80’inin denetlenmesi gerektiği halde bu işleme tabi tutulmadığını tespit ettik” dedi. Sorumluların belli olduğunu da bildiren Yavuzyılmaz, şunları söyledi: “AKP’li yetkililerin yaptığı baskıların sonucunda Sayıştay raporları adeta ‘kuş’a çevrilmiş durumda. 2020 Yılı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denetim Raporu 181 sayfa ve 37 bulgu içermekteyken 2021 yılı raporu 91 sayfa ve 22 bulgudan oluşmaktaydı. 2022 yılı raporu ise sadece 28 sayfa. Bu raporun içerisinde de sekiz bulgu var. Koskoca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda denetlenecek bir şey bulunamamış. Buna inanmak mümkün değil. Burada görüyoruz ki Sayıştay görevini yeterince yapamamaktadır.”