Yurtsever’in gözünden 2023 yılı (1) : Gericilik, yolsuzluk, deprem, seçimler ve “Türkiye Yüzyılı” dedikleri…
2023 yılını geride bırakırken, Türkiye’de geçtiğimiz yıl yaşanan siyasi gelişmeleri kendi perspektifimizden okurlarımız için derledik. Bu vesile ile tüm okurlarımıza iyi yıllar dileriz.
“Yurtsever’in gözünden 2023 yılı” başlığıyla hazırladığımız yazı dizisinin ilk yazısını okurlarımızın ilgisine sunuyoruz. Türkiye’deki siyasi gelişmelerin derlemesini yaptığımız bugünkü yazımızda 2023 yılında ülkedeki siyasi gelişmelerin kronolojisini hazırladık. Türkiye açısından 6 Şubat depremleri, 14 – 28 Mayıs seçimleri başta olmak üzere önemli gelişmelerin yaşandığı bir yılı geride bırakırken sermaye iktidarının, AKP’nin ve gericiliğin ülkeyi nereye getirdiğini görmek için aşağıdaki satırlar yeterli olacaktır diye düşünüyoruz. Tüm bunlara rağmen ülkemizdeki emek, laiklik, bağımsızlık, eşitlik ve özgürlük mücadelesi açısından 2024 yılı yeni bir mücadele yılı olacaktır. Şimdiden tüm okurlarımızın yeni yılını kutluyoruz.
İyi okumalar.
***
AKP için 2022’nin başında propaganda ettiği vaatlerin tam tersini yaşattığı bir yıl oldu 2023.
2023 yılına Şubat ayının başında yaşadığımız deprem damgasını vurdu. Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya ve Adana’da yoğun şekilde hissedilen depremlerde 50 bin 783 kişinin hayatını kaybettiği, 107.204 kişinin ise yaralı olarak kurtulduğu açıklandı. Aylarca barınma, su, elektrik yiyecek sıkıntısı yaşayan depremzedelerin sorunları yıl sonunda hala çözülemedi. AKP, “rezerv alan” oyunu ile depremle mücadele kisvesi altında bir kez daha memleketi ranta açtı. 6 Şubat depremleri Kızılay’ın çadır satma skandalı ile tarihe geçti.
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremle mücadele için “sosyal konut” balonuna sarıldı. Yılın başında herkesi ev sahibi yapma vaadiyle yola çıkılmıştı. Bankaların kullandıracağı kredilerin yüzde 0,70’in altında olacağı ve bunun geri ödemesinin de 15 yıla yayılması hedeflenmişti. Aralık ayı itibariyle en düşük konut kredisi 2,59 seviyesinde olurken bazı bankalarda 3,19 faiz oranı da görüldü. Kira artışları ise tavan yaparken toplumun çok büyük kesimi için barınma sorunu ortaya çıktı.
2023 yılında Türkiye bilim ve teknolojiye önem verecek, Ay’a sert iniş yapacaktı. 2023 yılı ÇEDES kapsamında imamların anaokullarına kadar inerek öğrencilere “ders” verdiği, öğrencilerin cami ve mezarlık temizliğine götürüldüğü bir yıl olarak göze çarptı. İmamlar ortaokullarda ise “insan hakları” dersi verdi. Hemen her gün laiklik karşıtı bir gelişme gündeme geldi.
Laiklik ilkesinin bu kadar rahat çiğnendiği bir ortamda gerici odaklara da gün doğdu. Meclis’te, sokaklarda rahat rahat hilafet çağrıları yapıldı. Yılın son günlerinde Ankara’da yapılan Gazze mitinginde “Tek ümmet, tek devlet, tek çözüm hilafet” sloganları atılarak hilafet çağrısı yapıldı. Türkiye’nin gerici kuşatmasına karşı ülkenin ilericileri Laiklik Meclisi’ni kurarak barikat öreceklerini ilan ettiler.
Diyanet “Aile İlişkileri” kitabı yayımlayarak; gerici görüşlerini “aile” başlığında boca etti. Nişanlılara, boşanacaklara, gelin ve kayınpederlere çağdışı çağrılarda bulundu.
2023 Türkiye için enerji yılı olacaktı, Karadeniz’de bulunduğu iddia edilen doğalgaz Mart ayında şebekeye bağlanacak ve rezerv konutların 33 yıllık doğal gaz ihtiyacını sağlayabilecek düzeydeydi. Nisan 2018’de yapımına başlanan, ülkenin ilk nükleer enerji tesisi olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde ilk etapta bu yıl 4 reaktör devreye girecekti. Olmadı. Nisan ayının başında Doğalgaza konutta yüzde 35, sanayide yüzde 50 zam geldi.
Benzine, motorine zam gelmeyen gün olmadı.
Katiller serbest bırakıldı. Sivas Katliamı zaman aşımına uğradı, katliamın failleri ve Hrant Dink’in katili sokağa salındı.
Bugünlere Cumhuriyet düşmanlığı ile gelen AKP iktidarı, Cumhuriyet’in yüzüncü yılını kutlamadı. Ankara’da devlet töreni düzenlenmedi, Erdoğan Vahdettin köşkünden donanmayı selamlamakla yetindi. Buna karşın milyonlarca yurttaş 29 Ekim’de Anıtkabir’e ve kent meydanlarına akın ederek Cumhuriyet’in yüzüncü yılını kutladı.
İsrail’in Gazze’ye dönük saldırganlığı ve vahşeti 2023’ün son aylarına damga vurdu. AKP iktidarının, İslâmcı siyasetin ve yandaşların hamasi söylemleri ile ikiyüzlülüğü bir kere daha ortaya çıktı. AKP’lilerin, yandaşların ve onların çocuklarının İsrail’le ticarete devam etmeleri, İsrail limanlarına giden gemiler bu durumun en temel göstergesi olarak ortaya çıktı. Malumun ilam edilmesi ise İsmailağa Cemaati’nden Cüppeli Ahmet’in “İsrail’le uğraşılmaz, bizi batırırlar” sözüyle oldu.
“Türkiye Yüzyılı” diye propaganda edilen 2023 yılı işsizlik, geleceksizlik, açlık, sefaletle ve AKP iktidarının yalanları ile son buldu.
OCAK
3 Ocak: Memur ve memur emeklilerinin maaşlarına yeni yıl itibariyle yapılan zam oranı yüzde 25 olarak belirlendi. Erdoğan, memur ve emekli maaş oranını yüzde 30’a çıkardı. Bu çerçevede aile yardımı ödeneği dahil en düşük memur maaşı 9 bin 105 TL’den 11 bin 848 TL’ye, en düşük memur emekli aylığı 6 bin 78 TL’den 7 bin 901 TL’ye yükseldi.
3 Ocak: Danıştay, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasıyla ilgili kararı “hukuka uygun” buldu. Böylelikle, Türkiye, resmen sözleşmeden çekilmiş oldu.
7 Ocak: Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati iş dünyasına “fiyat sabitleme ve indirim” çağrısında bulunmuştu. Türkiye’de yaygın 7 zincir marketten 1000’in üzerinde ürün için fiyat sabitleme kararı geldi. Karar yalnızca Ocak ayında uygulanmaya çalışıldı.
9 Ocak: Yargıtay tarafından terör örgütü olarak tanımlanmasına karşın Türkiye’de faaliyetlerini sürdüren, Hizb-ut Tahrir’in dergisi Köklü Değişim, Ankara’nın göbeğinde cuma namazı sonrası şeriat bildirileri dağıttı. Bildiride İstanbul Sözleşmesi, karma eğitim, LGBTİ bireyler hedef alınarak açıkça şeriat istendi.
14 Ocak: 14 Ocak’ta televizyoncu Uğur Dündar’ın Kemal Kılıçdaroğlu’nu konuk ettiği program banttan yayınlandığı sırada kanalda SADAT reklamı oynatıldı. Reklamda silahlı baskın fotoğrafı yer aldı.
17 Ocak: E-ticaret platformu Trendyol GO kuryeleri zam oranlarına itiraz ederek dün İstanbul’da kontak kapattı. İşçiler şirketin Maslak’taki merkezi önünde taleplerini sıraladı.
18 Ocak: Erdoğan, partisinin grup toplantısında konuştu. Demokrat Parti’nin 1950’de iktidara geldiği seçimlere atıfta bulunarak seçimler için 14 Mayıs’ı işaret eden Erdoğan, ”Milletimiz 73 yıl sonra aynı gün yanıtını verecek, Altılı Masa’ya yeter diyecektir” dedi.
18 Ocak: Gezi Direnişi sırasında dövülerek öldürülen Ali İsmail Korkmaz’ın ailesinin AYM’ye başvurusu sonucunda yeniden yargılanan polis Hüseyin Engin, “basit yaralama” suçundan ceza aldı. Engin’e 7 ay 15 gün hapis verildi.
19 Ocak: Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2018’de yeni sistemle ilk kez seçildiğini söyleyerek 2023 seçimlerindeki adaylığının önünde “hiçbir engel bulunmadığını” iddia etti.
21 Ocak: İsveç’in, aşırı sağcı görüşleriyle bilinen, Danimarka merkezli ırkçı Sıkı Yön Partisi (Stram Kurs) lideri Rasmus Paludan, Türkiye’nin Stockholm Büyükelçiliği yakınlarında Kuran yaktı.
23 Ocak: Beş yıl gecikmeli olarak tamamlanan Kağıthane-İstanbul Havalimanı metrosunun açılışında Erdoğan’a Tansu Çiller eşlik etti.
24 Ocak: Devlet Bahçeli TBMM’de partisinin grup toplantısı bitiminde bir gazetecinin “Sinan Ateş cinayetiyle” diye başlayan sorusunu “İşine bak, hadi” sözleriyle yarıda kesti.
25 Ocak: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık basın kuruluşlarının Ankara temsilcileri ile bir araya geldi. Bakan Yanık, eşcinselliğin yaygınlaşması için bir lobi faaliyeti yürütüldüğünü iddia ederek, bunun ile mücadelenin yaşam tarzına müdahale algısı ile değerlendirilemeyeceğini söyledi.
26 Ocak: Artan döviz kuruna çare arayan ithalatçılar, iktidardan ihracata “özel kur” talep ederek; dolar kurunun 23-25 lira bandında olmasını istedi.
27 Ocak: Yaklaşan seçimler öncesinde Yüksek Seçim Kurulu’na Sayıştay Başkanı’nın ağabeyi, imam hatip lisesi mezunu Ahmet Yener atandı.
28 Ocak: CHP, seçimlere dair yaptırdıkları ankette Cumhur İttifakı’nın oy oranının yüzde 42’yi geçmediğini açıkladı.
ŞUBAT
2 Şubat: İslam ve göç karşıtı Rasmus Paludan’ın İsveç’te ve Danimarka’da Kuran yakmasının ardından başlayan gerilimin devam etmesi üzerinde aralarında Almanya, Belçika, İngiltere, Hollanda, Fransa ve İsviçre’nin olduğu altı Avrupa ülkesi İstanbul’da bulunan başkonsolosluklarını kapattı.
2 Şubat: Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın başkanlıkta görev süresinin 13 Şubat’ta dolacak olması nedeniyle yapılan gizli oylamada AYM’nin kıdemsiz üyelerinden ve Erdoğan’ın desteğini alan İrfan Fidan 7 oyda kalırken, Arslan 15 üyenin sekizinin oyuyla yeniden başkan seçildi.
4 Şubat: Erdoğan, Aydın’da yaptığı seçim konuşmasında “14 Mayıs’ta bunlara öyle çakalım ki bir daha bellerini doğrultamasınlar” dedi.
6 Şubat: Kahramanmaraş-Pazarcık’ta 04:17’de 7,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 04.26’da Gaziantep-Nurdağı’nda 6,4, saat 04.36’da ise Gaziantep-İslahiye’de 6,5 büyüklüğünde depremler yaşandı. Deprem, Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya ve Adana’da yoğun şekilde hissedildi. Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde saat 13.24’te 7,6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Depremlerde 50 bin 783 kişinin hayatını kaybettiği, 107.204 kişinin ise yaralı olarak kurtulduğu açıklandı.
8 Şubat: Erdoğan, daha önce Bartın’ın Amasra ilçesindeki maden faciası için söylediği “kader planı” ifadesini bu kez Kahramanmaraş merkezli depremler için kullandı. Depremzedeleri ziyaret eden Erdoğan, “Bunlar kader planının içerisinde olan şeyler” dedi.
9 Şubat: AKP, depremzedelerin yardım çığlıklarını duyurduğu Twitter ve Tiktok platformlarına kısıtlama getirdi. Öte yandan deprem bölgesindeki ihtiyaç listesine bir ek daha yapıldı: Cenaze torbası…
10 Şubat: Depremden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle OHAL ilan edilmesini Erdoğan, “Fitne gruplarına müdahale imkanı devlete verilecek” sözleriyle duyurdu.
13 Şubat: AKP, depremi bahane ederek üniversiteler için bir kez daha uzaktan eğitim kararı aldı. İktidar, öğrencilerin yurtlarına depremzedeleri yerleştirmek isterken pek çok yurtta öğrencilerin eşyaları poşetlere konularak depolara kaldırıldı.
14 Şubat: Enkazdan 138 saat sonra kurtarılan bir yurttaşın sağlık ekibine sözleri gündem oldu: “Param yok, ne olur beni özel hastaneye götürmeyin.”
16 Şubat: Deprem için televizyonlardan yayınlanan “Türkiye Tek Yürek” yardım kampanyasında 115,1 milyar liralık bağış toplandı. “Bağış”ların 90 milyar lirası ise kamu kurumlarından ve bankalarından geldi. Halkın parası halka bağışlandı.
21 Şubat: Enkaz altında insanlar haftalardır kurtarılmayı beklerken, hayatta kalanlar su ve çadır ihtiyacı başta olmak üzere yaşam her geçen gün zorlaşırken Erdoğan, ”Terbiyesiz terbiyesizliği bırakmaz, birisi çıkmış ‘Kızılay nerede? Ne çadırını ne yemeğini görmedik’ diyor; be ahlaksız, be namussuz, be adi, günde yaklaşık 2 buçuk milyon insana Kızılay yemeğini ulaştırıyor, böyle vicdansızlık olur mu?” diyerek yardımların yetersiz kalmasını eleştirenlere sitem etti.
24 Şubat: Sakarya’da 9 depremzede çocuğun, annelerinden alınarak işletmesi İsmailağa Cemaati’ne bağlı vakıf tarafından yürütülen bir yatılı Kuran kursuna verildiği ortaya çıktı. Nerede olduğu bilinmeyen çocukların sayısı ise bin olarak açıklandı.
25-26 Şubat: Deprem sebebiyle ertelenen lig maçları yeniden başlarken; başta Fenerbahçe’nin Konyaspor ile karşılaştığı maçta, ertesi gün ise Beşiktaş-Antalyaspor karşılaşması öncesi taraftarlar “Hükümet istifa” sloganları attı. Tezahüratların ardından tribünlere polis ekipleri müdahale etti. Bir dizi taraftar gece yarısı ev baskınları ile gözaltına alındı.
26 Şubat: Çöken binalar nedeniyle Gaziantep’in Nurdağı ilçesi Belediye Başkanı tutuklanırken; delil karartmak için belediye binası içindeki evraklarla birlikte yıkıldı.
27 Şubat: Kahramanmaraş merkezli depremlerin 3. gününde Kızılay’ın AHBAP’a 46 milyon TL bedelinde çadır sattığı ortaya çıktı. Depremden bir hafta sonra Kızılay’ın Trakya deposunda stoklanmış çadırlar bulundu. Kızılay’ın çadır almak isteyen şirketlerden çadır başına 19 bin lira ücret istediği ortaya çıktı.
27 Şubat: Erdoğan, “Sarsıntıların yıkıcı etkisi, olumsuz hava şartları, hasar gören altyapının getirdiği zorluklar gibi sebeplerle maalesef ilk birkaç gün Adıyaman’da arzu ettiğimiz etkinlikte çalışma yürütemedik. Bunun için sizden helallik istiyorum.” dedi.
MART
1 Mart: Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili yasa teklifi TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek yeni yasaya göre, 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olanlar için yaş şartı kaldırıldı ancak prim gün sayısı şartına ilişkin bir düzenleme yapılmadı.
3 Mart: Altılı masanın toplantısı sonrası cumhurbaşkanı adayının belli olduğu ve 6 Mart tarihinde açıklanacağı duyuruldu. İyi Parti lideri Meral Akşener masayı terk etti, İmamoğlu ve Yavaş’a aday ol çağrısı yaptı.
5 Mart: Bursaspor-Amedspor maçında tribünlerde faili meçhullerle özdeşleşmiş “Beyaz Toros” ve “Yeşil” lakabı ile bilinen Mahmut Yıldırım’ın posterleri açıldı.
6 Mart: Altılı masadan Kılıçdaroğlu ismi çıktı. Akşener Yavaş ve İmamoğlu’nun yetkili ve icracı cumhurbaşkanı yardımcısı olarak ilan edilmesi şartıyla masaya geri döndü. HDP, Mithat Sancar aracılığı ile “Aday çıkarmak yerine muhalefetin adayını destekleyebiliriz” açıklamasını yaptı.
8 Mart: İlerici Kadınlar Derneği (İKD) deprem sonrası büyük yıkımın yaşandığı İskenderun, Defne ve Samandağ’da 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla dayanışma etkinlikleri düzenledi. Memleketin dört bir yanından gelen dayanışma kolilerinin depremzedelere ulaştırıldığı etkinliklerde sanatçılar Erdal Erzincan, Mercan Erzincan ve Gülsen Tuncer de yer aldı.
9 Mart: Kızılay’a acil ihtiyaç olarak gönderilen 3.5 milyon Avroluk battaniye parasının kayıp olduğu ortaya çıktı.
11 Mart: Cumhurbaşkanlığı’nın biri 70 bin Avro olmak üzere, Hollanda’dan çok sayıda at satın aldığı ortaya çıktı.
12 Mart: AFAD’ın kontrolündeki vinçler karaborsada! Binlerce insan hala enkaz altında iken kurum vinç kiralamak isteyen ailelerden her saat için 10 bin lira istedi.
13 Mart: Hür Dava Partisi (HÜDA PAR), 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde Cumhur İttifakı’nı destekleme kararı kaldı.
16 Mart: 6 Şubat depremlerinden etkilenen illeri bu kez de sel vurdu. Çadırları su bastı. Adıyaman ve Şanlıurfa’da meydana gelen yoğun yağış nedeniyle sel felaketi yaşandı. Şanlıurfa ve Adıyaman’da sel felaketi nedeniyle 17 kişi yaşamını yitirdi. Şanlıurfa’da 15, Adıyaman’da ise 2 kişi hayatını kaybetti.
17 Mart: Deprem sonrası otellere yerleştirilen depremzedelerin turizm sezonu gerekçesiyle tesislerden çıkmaları veya para ödemeleri istendi.
17 Mart: AKP’li Şanlıurfa Belediyesi’nin Japonya’dan dere ıslahı yapmak için Japonya’dan aldığı borç parayı Taliban’a gönderdiği ortaya çıktı.
17 Mart: Deprem bölgesinde 18 yurttaşın ölümüne yol açan sel felaketi için Tarım Bakanı Vahit Kirişçi, “Canımızı aldı ama toprak suya kavuştu” ifadeleriyle tepki çekti.
18 Mart: Menzil cemaatinin ardından Nurcular da seçimlerde Erdoğan’ı destekleyeceğini duyurdu.
21 Mart: Deprem sonrası skandallarla gündeme gelen AFAD’ın Ankara’daki evrak bölümünde yangın çıktı. AFAD’ın belgeleri yok ettiği iddia edildi.
23 Mart: HDP’nin merkezinde durduğu Emek ve Özgürlük İttifakı seçimlerde Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini açıkladı.
24 Mart: Yeniden Refah Partisi, Cumhur İttifakı’na katıldı. Sağ ittifak neredeyse tamamlandı.
25 Mart: İlahiyatçı yazar Cemil Kılıç, evinin önünde tekbir getirip sopayla saldıran bir grubun hedefi oldu.
28 Mart: Erdoğan, Hatay’ın İskenderun ilçesinde deprem konutları ve Defne Yeni Devlet Hastanesi temel atma törenine katıldı. Beton dökülen alanın aslında temel olmadığı, küçük bir alanın demirlerle çevrildiği ve etrafında başka bir şey olmadığı ortaya çıktı.
29 Mart: Dolara müdahalelere rağmen kur 19.50 seviyelerine ilerledi.
29 Mart: Erdoğan katıldığı canlı yayında Meral Akşener’e dönük yayında “Benim adım Tayyip soyadım da Erdoğan konuşurken buna göre konuş, beni kendinle uğraştırma.” ifadelerini kullandı.
29 Mart: Batman’da sokak röportajında “Biz Hizbullahçıyız, cihada hazırız, kafalarını keseriz, zaten az kaldı” sözlerini kullanan şahıs adli kontrol şartıyla bir günde serbest kaldı.
29 Mart: YSK, Erdoğan’ın 3.kez aday olmasına onay verdi.
31 Mart: İyi Parti’nin İstanbul il binası kurşunlandı.
NİSAN
6 Nisan: CHP’nin İstanbul il binasına silahlı saldırı düzenlendi.
7 Nisan: Bir gün önce Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşerek destek mesajı veren DSP lideri Önder Aksakal, AKP tarafından ziyaret edildi. Aksakal fikir değiştirerek Erdoğan’ı destekleme ve AKP listelerinden seçime girme kararı aldıklarını duyurdu.
10 Nisan: Partiler YSK’ya milletvekili listelerini sundu. AKP, Hizbullahçı HÜDA PAR’dan dört, DSP’den üç ismi listelerine soktu. CHP, masadaki ortakları dört partiye 71 kişilik kontenjan verdi. Yeşil Sol Parti’nin listesinde “Yetmez ama Evetçiler”den Cengiz Çandar Diyarbakır’dan, Hasan Cemal İstanbul’dan aday gösterildi.
13 Nisan: 21 yılda 8 kez imar affına imza atan Erdoğan, seçim vaadi olarak bu kez “bu işin affı olmaz” dedi. Erdoğan’ın bir diğer vaadi ise “Mülakatı kaldıracağız” oldu.
16 Nisan: Seçim gezilerine Kayseri’de devam eden Milli Savunma Bakanı ve AKP milletvekili adayı Hulusi Akar, “Vur de vuralım, öl de ölelim” sloganlarına “Bekleyin, onun da zamanı gelecek” yanıtını verdi.
17 Nisan: Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu, 30. ölüm yıldönümü vesilesiyle İBB’nin açtığı “8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal Anı Mekanı”nın açılış törenine katıldı.
20 Nisan: Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesini bu kez de hortum vurdu. Rüzgar sebebiyle hasarlı binalardan uçan parçalar çadır kente düştü, 1 kişi hayatını kaybederken 40’a yakın kişi de yaralandı.
21 Nisan: Erdoğan seçim turuna camilerde devam etti. Sultanahmet Camisi’ni restorasyon sonrası ibadete açan Erdoğan, camide yaptığı seçim konuşmasında “Muhalefet gelince Diyanet’i kaldıracakmış” dedi. Aynı gün Adıyaman ziyaretinde olan Kılıçdaroğlu, depremzedelerin yattığı mezarlıkta dua okuduğu sırada mezhepçi ifadelerle hedef alındı. Ardından türbe ziyaretinde bulunan CHP’lilere sözlü saldırıda bulunuldu.
25 Nisan: Mutfakta yangın büyüyor. Antalya halinde geçen yılın nisan ayında kilosu en yüksek 5 TL’den satılan kuru soğanın fiyatı 2023 Nisan ayında yüzde 440’lık artış ile 27 TL’ye çıktı. 12 TL’den satılan domates 18 TL’ye çıktı.
25 Nisan: AKP’nin Osmaniye adayı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’ın propaganda aracında AFAD kolileri görüntülendi.
25 Nisan: Erdoğan’ın, televizyonda canlı yayınlanan seçim programı “eyvah eyvah” sesleriyle kesildi. Aranın ardından konuşan Erdoğan “Midemi ciddi manada üşütmüşüm, seyircilerimizden helallik diliyorum” dedi.
29 Nisan: AKP’li gazeteci Hande Fırat’ın küçükbaş hayvancılık işine girdiği ve 3.5 milyon liralık hibe alacağı ortaya çıktı.
MAYIS
3 Mayıs: Domuz bağı katliamlarının sorumlularından 71 yaşındaki Mehmet Emin Alpsoy, yaşı gerekçe gösterilerek Erdoğan tarafından affedildi ve serbest kaldı. İttifak ortağı HÜDA PAR, kararı memnuniyetle karşıladı.
4 Mayıs: Tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş, seçime 10 gün kala “Ayrışmayı bitireceğinize, toplumsal barışı sağlayacağınıza, Türkiye’yi refaha, huzura kavuşturacağınıza yürekten inanıyorum. Benim oyum sizedir, Sayın Cumhurbaşkanı Kılıçdaroğlu” tiviti attı.
4 Mayıs: TİP Genel Başkanı Erkan Baş, cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’ye “Sayın Muharrem İnce, sizinle hiçbir tanışıklığımız yok, hiç görüşmedik. Dolayısıyla kişisel bir münakaşamız da hiç olmadı. Bu nedenle rahat ve açık konuşacağım. 2018 seçimlerinde büyük bir ilgi yarattığınıza inanıyor, ona güveniyorsunuz. Ama bugün durum çok farklı” dedi. Baş, “Kılıçdaroğlu’na destek isteyin. Bu işi ilk turda bitirelim. Bu zaferde sizin de katkınız olsun” çağrısında bulundu.
7 Mayıs: İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun otobüsüne, seçim ziyaretleri için bulunduğu Erzurum’da taşlarla saldırı düzenlendi. Miting alanına önceden hazırladıkları mermer taşları atan grup yüzünden yaralananlar oldu. Yaralananlar arasında çocuklar da yer aldı. 15 kişi gözaltına alındı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Erzurum’da İmamoğlu’na yapılan saldırıya ilişkin Haber Global’e açıklama yaptı. Yanık, ”HDP seçmeniyle flörtleşmeden sonra Erzurum’un belli bir tepki göstereceğini var saymak gerekiyordu” dedi.
9 Mayıs: Erdoğan’la samimiyeti bilinen Hasan Yeşildağ’ın kardeşi Ali Yeşildağ, sosyal medyada yayınladığı video ile Erdoğan ve bakanları hakkında yolsuzluk, rüşvet ve rant konuların ifşaatlarda bulundu. Bülent Arınç, “İddialar üzücü de olsa mutlaka incelenmeli” açıklamasını yaptı.
11 Mayıs: Muharrem İnce cumhurbaşkanı adaylığından muhalefeti eleştirerek çekildi.
12 Mayıs: Yurtdışında bulunan 55 tarikat şeyhi, seçimlerde Erdoğan’a desteğini açıkladı.
12 Mayıs: Kızılay Başkanı Kerem Kınık, Erdoğan’ın tepkisi üzerine görevini bıraktı. Kınık, Kızılay’ın 11 ayrı şirketinde başkanlık görevine ise devam ediyor.
14 Mayıs: Cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turda sonuçlanmadı. Birinci turda Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 44,88 oy aldı. Dolar 19.67’yi, borsa dibi gördü.
19 Mayıs: Erdoğan’ın, ilk turda yüzde 5,17 oy alan ATA İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan ile Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde görüştüğü duyuruldu. Aynı gün Kılıçdaroğlu da Ümit Özdağ ile görüştü. Sonradan ortaya çıkacak olan mutabakat metni Kılıçdaroğlu-Özdağ arasında imzalandı ve Özdağ’ın Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararı açıklandı. Oğan ise Erdoğan’ı destekleme kararı aldı.
28 Mayıs: AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, aldığı yüzde 52,16’lık oy oranı ile 21 yıllık iktidarına beş yıl daha ekledi.
29 Mayıs: İmamoğlu, seçim sonuçlarının ardından “endişe etmeyin, her şey yeniden başlıyor” açıklaması yaptı.
31 Mayıs: Demirtaş, “Mücadeleyi cezaevinden her yoldaşım gibi dirençle sürdürürken, aktif politikayı bu aşamada bırakıyorum.” açıklamasını paylaştı.
HAZİRAN
1 Haziran: CHP Merkez Yönetim Kurulu üyelerinin tamamı Kılıçdaroğlu’na istifasını sundu.
3 Haziran: Erdoğan yeni kabineyi açıkladı. Sağlık ve Kültür Bakanları dışında kabine tamamen değişti. Nurettin Nebati, Maliye Bakanı koltuğunu “İngiliz vatandaşı bir maliyeci” dediği Mehmet Şimşek’e bırakırken “oh be” dedi. Dolar 21,50 lirayı, avro 23 lirayı aştı. Zam yağmuru başladı.
4 Haziran: Erdoğan’ın Saray’daki resmi töreninde İsmailağa ve Nurcuların önde gelen isimleri de boy gösterdi.
6 Haziran: Depremden etkilenen yurttaşların 3 ay ertelenen elektrik faturaları toplu olarak gönderildi. Yurttaşlar 3 bin ila 7 bin lira arasında değişen faturalarla karşılaştı.
7 Haziran: Milli Savunma Bakanlığı, hac için kontenjan aldıklarını duyururken; gitmek isteyenlerin isimlerini yazdırmasını istedi.
9 Haziran: Merkez Başkanının başına Mehmet Şimşek’in önerisiyle Hafize Gaye Erkan atandı. E-devlet üzerinden ulaşılabilen tüm bilgilerin internete sızdığı iddia edildi.
10 Haziran: Ankara’da MKE’ye ait roket fabrikasında meydana gelen patlamalarda 5 işçi yaşamını yitirdi.
18 Haziran: 12 yaşındaki Abdülbaki Dakak, Şanlıurfa’da zorla gönderildiği Menzilcilere ait olduğu iddia edilen kaçak medresenin yanındaki ahırda asılı halde bulundu. Çocuğun babası “şikayetçi olmayacağız” dedi.
20 Haziran: Asgari ücret yüzde 34 artışla net 11 bin 402 TL olarak açıklandı.
22 Haziran: Erdoğan’ın “faiz sebep, enflasyon sonuç” tezi ve Nas dönemi sona erdi. Merkez Bankası politika faizini yüzde 8.5’tan 15’e çıkardı.
27 Haziran: AKP’nin yeni bir çözüm süreci hazırlığında olduğunu anlatan gazeteci, yazar Merdan Yanardağ tutuklandı.
TEMMUZ
11 Temmuz: Erdoğan kendi maaşına yüzde 39 zam yaptı.
11 Temmuz: Erdoğan, terör gerekçesiyle karşı çıktığı İsveç’in NATO üyeliği konusunda geri adım attı.
12 Temmuz: Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin karma eğitimi hedef alarak “Gerekirse kız okulları açabilmeliyiz.” dedi.
13 Temmuz: Menzil Tarikatı liderinin Adıyaman Kahta’daki cenaze törenine Erdoğan başta olmak üzere pek çok siyasi katıldı.
16 Temmuz: İstanbul Anadolu Adalet Sarayı’nda hakim, savcı ve diğer personelin çocukları ve gençler için açılan Kuran kursu faaliyete başladı.
18 Temmuz: SADAT’ın CEO’su Melih Tanrıverdi’nin Erdoğan’ın Körfez ziyaretine katıldığı ortaya çıktı.
19 Temmuz: CHP’de değişimcilerin İmamoğlu liderliğinde yaptığı online toplantı sızdırıldı.
27 Temmuz: Merkez Bankası yılsonu enflasyon tahminini yüzde 22.3’ten, 58’e yükseltti.
AĞUSTOS
4 Ağustos: Diyanet Cuma hutbesinde mesai ve okul saatlerinin Cuma namazı saatine göre ayarlanması çağrısında bulundu.
10 Ağustos: Bahçeli, İyi Parti’ye ittifak çağrısı yaparak “Çağırdık dönmediniz yuvaya, yerel iktidarda komşu olalım ülke hayrına” dedi.
15 Ağustos: CHP’de değişimcilerin lideri olarak anılan İmamoğlu, yol haritasını açıkladı ve bir dönem daha İBB Başkan adayı olacağını açıkladı.
16 Ağustos: Ankara’da Anıtkabir’e 300 metre mesafede bulunan eğitim bölgesi, ABB Meclisinde oy birliği ile ibadet alanı olarak değiştirildi.
16 Ağustos: Gazeteci, yazar Barış Pehlivan, hakkında 2020 yılında açılan ve 3 yıl 9 ay hapis cezası verilen dava kapsamında beşinci kez cezaevine girdi.
29 Ağustos: THY uçuş operasyon yönergesi ile kokpitte namaz kılmaya izin verildiği ortaya çıktı.
17 Ağustos: Mehmet Şimşek, bankalardan tüketici kredilerinde frene basarak şirketleri desteklemesini istedi.
28 Ağustos: AKP’nin desteği ile Meclis’e giren HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu “Karma eğitimin devam ettiği okullarda gençler birbirini taciz edebilir” açıklaması yaptı.
EYLÜL
6 Eylül: Erdoğan, Madımak Katliamı’ndaki “asli fail” Hayrettin Gül’ün cezasını “sürekli hastalık” gerekçesiyle kaldırdı.
10 Eylül: Erdoğan, “darbeci” olarak nitelediği ve “asla görüşmem” dediği Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ikili görüşme gerçekleştirdi.
14 Eylül: Madımak Katliamı’nın son davası da zamanaşımı gerekçesiyle düşürüldü.
15 Eylül: Özgür Özel ve Örsan Öymen CHP Genel Başkanlığı için aday olduklarını açıkladı.
19 Eylül: TÜRGEV ve Sabahattin Zaim Üniversitesi hafızlık programını bitiren kadın hafızlara Erdoğan’ın kızı Esra Albayrak taç taktı.
25 Eylül: Aralarında avukat, akademisyen, yazar ve gazetecilerin yer aldığı 90 aydın, “Laiklik Meclisi”ni kurduklarını duyurdu.
28 Eylül: Yargıtay Gezi Parkı davasında, Osman Kavala’ya verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis ile Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku’ya verilen 18’er yıl hapis cezalarını onadı.
EKİM
1 Ekim: Ankara’da TBMM’nin karşısında yer alan İçişleri Bakanlığı’nın EGM girişine bombalı saldırı düzenlendi.
6 Ekim: İsmailağa cemaatine bağlı bir federasyonun Afganistan’da Taliban ile “ümmet görüşmesi” yaptığı ortaya çıktı.
7 Ekim: Hamas’ın İsrail’e saldırısı sonrası İsrail Gazze’yi bombalamaya başladı.
14 Ekim: ÇEDES ile imamların derse girmesini sağlayan MEB, okul öncesi eğitim kurumlarında mescit bulunmasını zorunlu hale getirdi. Bakanlık, kayıt parasını da “katkı payı” diye adlandırarak normalleştirdi. MEB ara tatilde ise öğretmenlere din seminerleri vermeyi planlıyor.
17 Ekim: Sınır ötesi operasyonlar için Irak ve Suriye’ye asker gönderilmesini öngören tezkere Meclis’te kabul edildi. İyi Parti de tezkereye evet dedi. Tezkere, Türkiye’ye yabancı askerlerin gelmesinin de önünü açıyor.
18 Ekim: İsrail, Gazze’nin kuzeyindeki hastaneyi hedef alarak 500’e yakın sivili öldürdü. Ölü sayısı 4 bini aştı.
19 Ekim: 2024 bütçesinde Diyanet’e din hizmetleri ve yaygın din eğitimi için gelecek yıl 79.7 milyar TL bütçe verildi. Bütçede para cezalarından yaklaşık 119 milyar TL, alkollü içkilerden 107.5 milyar TL, tütün mamullerinden 251.5 milyar TL ÖTV geliri bekleniyor.
22 Ekim: İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı kurucularından Yusuf Ziya Gümüşel ve annesi Fatıma Gümüşel’in kızları H.K.G.’yi 6 yaşında Kadir İstekli ile evlendirmesi ve H.K.G.’nin yıllarca cinsel istismara maruz bırakılmasına yönelik “utanç davası”nda mahkeme heyeti, baba Yusuf Ziya Gümüşel’e 20 yıl, Kadir İstekli’ye 30 yıl, anne Fatıma Gümüşel’e ise 16 yıl 8 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.
29 Ekim: Cumhuriyet’in tasfiyesinde önemli rol alan sermaye sınıfı, samimiyetsiz 100. yıl reklamları ile günah çıkarmaya çalıştı. Erdoğan ise geçit törenini Dolmabahçe Sarayı yerine Vahdettin Köşkü’nde izlemeyi tercih etti. Ankara’da devlet töreni yapılmadı. Milyonlarca yurttaş ise Cumhuriyet’in yüzüncü yılını Anıtkabir’e ve kent meydanlarına akın ederek kutladı.
30 Ekim: Gazze’ye ablukasını sürdüren İsrail, Lübnan ve Suriye’de de bazı noktaları vurdu.
30 Ekim: 29 Ekim etkinliğinde “Bir yanda yüz yıl önce anayasaya cumhuriyet yazdırmak için ömrünü feda edenler, bir yanda bugün onu yok etmeye çalışan Türkiye Yüzyılı masalına herkesi inandırmaya çalışanlar…” diye konuşan öğretmen gözaltına alındı.
KASIM
1 Kasım: Sosyal medya fenomeni Dilan-Engin Polat çifti ile bağlantılı 22 kişi “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi, Vergi Usul Kanunu ile Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi kanunlarına muhalefet” kapsamında gözaltına alındı.
4 Kasım: CHP’de kurultay ikinci turla sonuçlandı, Özgür Özel CHP’nin yeni genel başkanı oldu.
5 Kasım: İsrail aralıksız hava saldırıları düzenlediği Gazze’ye kara harekatı başlattı. Can kaybı sayısı 10 bine yaklaştı.
6 Kasım: ÇEDES meyvelerini veriyor. Dersinde Mustafa Kemal’e hakaret eden müftünün ardından, Şarköy’de de öğrencilere cami temizliği yaptırıldığı ortaya çıktı.
8 Kasım: Yargıtay 3. Ceza Dairesi, tutuklu vekil Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi’nin yetkisini aştığını öne sürerek üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi. Gerginlik, AKP’nin anayasa değişikliğine zemin hazırlama niyeti olarak yorumlandı.
15 Kasım: İsrail, Hamas’ın üssü olduğunu iddia ettiği Şifa Hastanesi’ne ABD’nin istihbaratıyla sabah baskını düzenledi.
16 Kasım: Gazeteci Hrant Dink’in katili Ogün Samast serbest bırakıldı.
18 Kasım: Erdoğan, “partileri yanlış yollara sevk ediyor” diyerek kendisinin getirdiği “50+1” formülünü hedef aldı.
20 Kasım: İsrail, Endonezya Hastanesi ve çevresini topa tuttu. Çocuk ve kadınların çoğunlukta olduğu onlarca Filistinli hayatını kaybetti.
22 Kasım: Bahçeli, Erdoğan’ın “50+1” değerlendirmesine karşı çıkarak “Bu muhtar seçimi değil, sistemin özü” dedi.
28 Kasım: Türkiye, Eski Denizbank şube müdürü Seçil Erzan’ın sporcuları ve iş insanlarını “yüksek karlı Fatih Terim fonu” ile dolandırdığı iddiasını konuşmaya başladı.
30 Kasım: Türk Tabipler Birliği’ne kayyum atandı.
ARALIK
2 Aralık: Sudan’da 1 milyon dönüm arazi kiralayıp tarım ve hayvancılık yapma hayali onuncu yılında rafa kalktı.
4 Aralık: İmamoğlu ve Özel’in “Meral abla”ları ile görüşmeleri sonuç vermedi. İyi Parti kapılarını CHP’ye kapadı ve yerel seçimlere kendi adayları ile girme kararı aldı.
7 Aralık: Rize’de müftülük hafızlığını tamamlayan 653 çocuk için icazet töreni düzenledi. Etkinliğin sponsoru, Varlık Fonu’na devri sonrası zarar eden Çaykur oldu.
8 Aralık: Diyarbakır’da kayyum yönetimindeki büyükşehir belediyesi yapılacak yeni bulvara Şeyh Said adını vereceğini duyurdu.
8 Aralık: AYM, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” cezasını düzenleyen hükmü iptal etti.
8 Aralık: İstanbul’da motokurye Yunus Emre Göçer’e aracıyla çarparak ölümüne yol açan Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu hakkında ülkeden kaçtıktan sonra yakalama kararı çıkarıldı.
10 Aralık: BM toplantısında Gazze’de ateşkesi veto eden ABD, İsrail’e 12 bin tank mermisi gönderme kararı aldı.
11 Aralık: Hatay’da Samandağ, Antakya ve Defne ilçelerini de kapsayan 207 hektarlık alan, rezerv yapı alanı ilan edildi. Samandağ’da taşınmazlar maliklerin haberi olmaksızın Hazine’ye devredildi.
12 Aralık: AKP’nin kurucularından, Erdoğan’a yakınlığı ile bilinen Ankaragücü Başkanı Faruk Koca, Rizespor ile maçın son düdüğü ile beraber sahaya girerek hakem Halil Umut Meler’e yumruk attı. Yere düşen Meler’e Ankaragüçlü yöneticiler tekmelerle saldırdı. Ligler tatil edildi, Koca tutuklandı. Lig tatiline sert tepki gösteren Bahçeli, tatil kararının çabucak sonlandırılmasını istedi. Haftasonu maçlar oynanmazken, Salı günü ligler yeniden başlatıldı. Birkaç kulüp hariç, büyük çoğunluğu Büyükekşi’nin istifasını isterken; TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi istifa etmedi. AKP’li Fuat Oktay Ankaragücü’nü ziyaret ederek kulübe sahip çıktı.
16 Aralık: MB Başkanı Gaye Erkan, yüksek kira nedeniyle annesinin evine taşıdığını açıkladı.
18 Aralık: Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Meclis’te tarikat ve cemaatleri sivil toplum örgütü olarak gördüğünü belirterek, protokollere imza atmaya devam edeceğini açıkladı.
20 Aralık: Meclis’te HÜDA PAR’lı ve AKP’li vekiller Şeyh Said’i övdü.
23 Aralık: Cüppeli Ahmet olarak bilinen İsmailağa Cemaati liderlerinden Ahmet Mahmut Ünlü “Yahudiyle uğraşılmaz, Yahudi bunun faturasını bize döner çok pahalıya ödettirir” açıklaması yaptı.
24 Aralık: Ankara’da yapılan Gazze mitinginde “Tek ümmet, tek devlet, tek çözüm hilafet” sloganları atılarak hilafet çağrısı yapıldı.
27 Aralık: Yeni asgari ücret 17 bin 2 TL olarak açıklandı.
28 Aralık: AKP iktidarı Anayasa’yı yok sayarak, Hatay Milletvekili Can Atalay’ı vekilliğinden ve özgürlüğünden mahrum bıraktı.
*Yazı dizimiz yarın “Gericiliğin, laiklik düşmanlığının, tarikatların gölgesinde 2023” ve Pazar günü “2023’ün öne çıkan işçi direnişleri ve toplumsal mücadeleleri” başlıklı yazılar ile devam edecek.
