Tükürdüğünü yalamak: AKP İsrail’le anlaştı

İsrail, Türkiye ile ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yolunda mutabakata varıldığını açıkladı.

İsmini vermek istemeyen İsrailli üst düzey bir yetkili, ön anlaşmanın tarafların İsviçre’de yaptığı görüşmede sağlandığını belirtti.

Haaretz’in haberine göre İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun temsilcisi Joseph Ciechonover ve Mossad’ın başına geçeceği söylenen Ulusal Güvenlik Danışmanı Yossi Cohen, Zürih’te Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile görüşerek anlaşmanın ilkeleri konusunda uzlaşmaya vardı.

Anlaşmaya göre İsrail, Mavi Marmara baskını mağdurları ve aileleri için 20 milyon dolar öderken, Türkiye Hamas’ın askeri kanadının önemli isimlerinden, Salih El Aruri’yi sınır dışı ederek Hamas’ın Türkiye’deki faaliyetlerini sınırlandırılacak.

Gazete, İsrail ve Türkiye’nin bu anlaşmayla uzun süren krize son vererek ilişkilerini normalleştirdiği yorumunu yaparken, henüz son imzaların atılmadığına dikkat çeken İsrailli üst düzey yetkilinin “Anlaşmada son imzalar atılmadı, bazı ayrıntılar üzerinde çalışılması gerekiyor. Ancak kriz aşılma yolunda” sözlerine yer verdi.

Anlaşmanın başlıklarında Gazze yok

Ön anlaşmanın aşağıdaki beş maddeden oluştuğu bildiriliyor:

• İsrail Türkiye’ye Mavi Marmara mağdurlarına ve ailelerine verilmek üzere 20 milyon dolar ödeyecek.
• Türkiye İstanbul’da bulunan ve Batı Şeria’daki operasyonları yöneten, Hamas’ın askeri kanadının önemli isimlerinden, Salih El Aruri’yi sınır dışı ederek Hamas’ın Türkiye’deki faaliyetlerini sınırlandırılacak.
• İsrail askerleri ve yetkilileri aleyhine açılmış olan bütün davalar iptal edilecek. TBMM bu konuda bir yasayı parlamentodan geçirecek.
• Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile iki ülkenin karşılıklı temsili büyükelçilik seviyesine geri dönerken ilişkiler normalleşecek.
• Sonuç anlaşmasının imzalanmasıyla birlikte Türkiye ve İsrail doğalgaz alanında işbirliği olanaklarını ele alacaklar. Söz konusu işbirliği Türkiye’nin İsrail’den Akdeniz’de kurulacak hat üzerinden doğalgaz ithal etmesini ve İsrail’in Avrupa’ya ihraç edeceği doğalgaz hattının Türkiye’den geçmesini kapsıyor.

”Normalleşme anlaşması” Tayyip Erdoğan’ın 14 Aralık’ta Türkmenistan dönüşü sırasında uçakta “Bizim için de, İsrail, Filistin ve bütün bölge için hayırlı olur” sözlerinden hemen sonra gelirken, İsrail’in Gazze ablukasını kaldırması konusunda herhangi bir anlaşma maddesi bulunmaması, AKP hükümeti ve Tayyip Erdoğan’ın bu konudaki “ısrarından” vazgeçtiğine işaret ediyor. Erdoğan, önkoşul olarak bildirdiği, İsrail’in Mavi Marmara konusunda özür dilemesi dışında, tazminat ve Gazze ablukasının kaldırılması konularında henüz herhangi bir ilerleme olmadığını belirtmişti.

İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen açıklamada da İsrail’in Türkiye’yle her zaman istikrarlı ilişkiler konusunda çaba içerisinde olduğu ve bu hedefle hareket ettiği belirtildi.

Ancak, bunların dışında her iki taraftan da konuyla ilgili herhangi bir resmi açıklama henüz gelmedi.

Türk Akımı yerine İsrail gazı mı?

Rusya’nın Türk Akımı’nı askıya alarak, Avrupa Konseyi’nden garantörlük şartını öne sürmesiyle birlikte doğalgaz ithalatında yeni arayışlara yönelen Türkiye, halen ana enerji ihtiyacının yüzde 32,5’ini doğalgazla karşılarken bunun yüzde 55’ini Rusya’dan ithal ediyor.

İsrail,  Türkiye’nin geçen yıl tükettiği doğalgazın yaklaşık 20 katına tekabül eden ve yüzde 40’ını ihraç etme kararı aldığı, yaklaşık 1 trilyon metreküp toplam üretilebilir doğalgaz rezervine sahip.

Geçtiğimiz haftalarda parlamentoda yaptığı konuşmada İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, İsrail doğalgazının Türkiye’ye ihracı konusunda Ankara’yla görüşmeler yapıldığını ifade ederken, Enerji Bakanı Yuval Steinitz de Ürdün, Yunanistan ve Avrupa’nın yanı sıra Türkiye’ye de doğalgaz ihracatını değerlendirdiklerini belirtmişti.

Anlaşma, emperyalizmin elini güçlendiriyor

Ortadoğu’daki gelişmelerle birlikte, Rusya’nın Suriye krizinde aktif bir taraf haline gelmesi, ABD ve diğer emperyalist ülkeleri, farklı aktörleri öne sürmek yerine, bölgede daha aktif bir pozisyon almaya zorluyor. Ancak ABD yönetimi, özellikle son günlerde farklı ağızlardan, Türkiye’nin askeri alanda daha fazla görev almasına dönük açıklamalar yapıyor. Suriye konusundaki “siyasi çözüm” görüşmeleri hız kazanırken, bölgedeki ittifak ve koalisyonlar da yeniden kuruluyor.

AKP’nin dış politikada, özellikle Rus uçağını düşürmesi ile birlikte, daha da net bir tutum takınması, NATO, ABD ve AB ile bağımlılık ilişkisinin neredeyse geri dönülmez bir biçimde artması İsrail ile ilişkilerini “normalleştirmesini” de beraberinde getiriyor. Böylece, iki ülke arasındaki istihbarat ve askeri işbirliğinin yeniden kurulması emperyalizmin de bölgede Rusya, Suriye, İran ve Irak’a karşı elini yeniden güçlendiriyor.

Washington merkezli Brookings Enstitüsü’nden Dan Arbell, iki ülke arasındaki ilişkilerde ABD’nin rolüne dikkat çekerken, Gazze ablukasının kaldırılması ön koşuluna ilişkin de Türkiye’nin Gazze’ye yolladığı yardımların başta Aşdod Limanı olmak üzere benzer bazı yollardan gitmesinin Türkiye’nin söz konusu bölgedeki mevcut durumu kabullenmiş olduğuna işaret ettiğini belirtirken, İsrail’in ablukanın bazı koşullarını da hafifletebileceğini ifade ediyor.