Danıştay, hafriyat rantına ‘dur’ dedi

Özellikle büyük şehirlerde oluşan inşaat, hafriyat ve yıkıntı atıklarının depolanması ve bu alanların işletilmesi, rant kapısı oldu. Danıştay, belediyelerin bu atıkları döktükleri dolgu alanlarını 3. kişi veya şirketlere devretmesine izin veren düzenlemeyi iptal etti. Orman bölge müdürlüklerinin belirlediği dolgu sahalarının işletmesini belediyeler yapacak.

Danıştay, Orman Mühendisleri Odası’nın başvurusu üzerine belediyelerin inşaat, Hafriyat ve yıkıntı atıklarını döktükleri dolgu alanlarının üçüncü kişi veya şirketlere devredilmesi uygulamasını iptal etti. Yüksek Mahkeme’nin geçen yıl sonuna doğru verdiği karar üzerine Orman ve Su İşleri Bakanlığı, bağlı ve ilgili kurumlara yeni bir yazı göndererek (18 Ocak), mahkeme kararının uygulanması uyarısı yaptı.

Artık bakanlığa bağlı orman bölge müdürlüklerinin belirlediği dolgu sahalarının işletmesini sadece belediyeler yapacak. Orman Mühendisleri Odası kaynaklarından alınan bilgiye göre, Danıştay kararıyla ormanları tahrip eden bir rant kapısı kapatılmış oldu. Kararla görünürde belediyeler, ancak fiiliyatta üçüncü şahıslar aracılığıyla orman yetiştirilmesine uygun olmayan her türlü atığın orman alanlarına dökülmesine neden olan düzenlemenin yürütmesi durduruldu.

Yapılacak iş, kararın bir an önce titizlikle uygulanması. Bakanlık, başta orman bölge müdürlükleri ilgili kuruluşlara gönderdiği yazıyla (18 Ocak 2016) dolgu izin sahası tesisi ve belediyelerinde bu alanları üçüncü şahıslara devir işlemleri sonlanmış oldu.

TMMOB’a bağlı Orman Mühendisleri Odası, Orman Genel Müdürlüğü’nce yayınlanan “Orman Kanunu’nun 16’ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği”nin ormanların aleyhine olan ‘Tesis’ tanımı içerisinde yer alan “asfalt ve beton karıştırma ünitelerini,” ibaresi ile yine aynı yönetmelikte “Ancak, kendi sorumluluğu devam etmek şartıyla izin alanını başkasına işlettirebilir.” cümlesinin yürürlüğünün durdurulması ve iptali için Danıştay 8. Dairesi’nde dava açmıştı.

Danıştay 8. Dairesi’nin 17/9/2014 tarihli kararı ile tanım içinde yer alan “asfalt ve beton karıştırma ünitelerini” ibaresinin yürütmesinin durdurulmasını kabul ederken diğer dava konusu maddeler yönünden ise bu talebi reddetti. Orman İdaresi de, davalı yönetmeliğin 13’üncü maddesine göre orman alanlarına inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları dökmeleri için belediyelere izin vermeye devam etti. Belediyeler ise izin alanının işletilmesi adı altında bu yerlere rant karşılığında üçüncü şahıslar aracılığı ile atıklar döktürdü. Oda son olarak, dolgu sahalarının işletilmesine izin veren yönetmeliğin “Ancak, kendi sorumluluğu devam etmek şartıyla izin alanını başkasına işlettirebilir.” cümlesinin iptali için Danıştay 8. Dairesi’nde açtığı davada yürütmesinin durdurulması talebini ret kararına Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na yaptığı itiraz sonucunda talep kabul edilmiş ve bu cümlenin yürürlüğünün durdurulmasına kararı çıkmıştı.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Danıştay’ın kararıyla ilgili yazısını, orman bölge müdürlükleri ve ilgili kuruluşlara yeni göndermeye başladı. Bakanlık orman bölge müdürlüklerine gönderdiği 18 Ocak 2016 tarihli yazısıyla, dolgu alanlarının belediyeler aracılığıyla özel kişilerce işletilmesi uygulamasını sonlandırdı.

Ormanlık alanları dolgu rantına açan ve ‘Orman Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı ‘Orman Kanunu’nun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği’nde’ yer alan ve belediyeleri yetkilendiren ‘Ancak kendi sorumluluğu devam etmek şartıyla izin alanını başkasına işlettirebilir’ cümlesi oldu. Danıştay, maddenin iptali için açılan davada nihai kararını vererek yönetmeliği ilgili maddesinin yürütmesini durdurdu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, gecikmeli olarak 18 Ocak 2016’dan itibaren bağlı ve ilgili birimlere yazı yazarak Danıştay kararının uygulanması hatırlatması yaptı. Bundan sonra orman bölge müdürlükleri, ormanlık alanalar dolgu işlemlerini ancak belediyeler yapabilecek. Bunun dışında hiçbir kişi veya şirkete bu alanların işletilmesi devredilemeyecek. Orman Mühendisleri Odası kaynakları, yönetmenliğin suiistimal edildiği ve uygulamada büyük rant kapıları oluşturulduğuna dikkat çekti. Yüksek Mahkeme kararı, bu haksız rantı sonlandırdı. Kararla, geçmişte alınan haklar sözleşme süresine kadar devam edecek. Yeni uygulamalar, mahkeme kararına göre yapılacak. Aksi halde, dolgu alanlarının işletme hakkı sonlandırılacak.