Özel Haber | Kıbrıs’ta "barış müzakereleri": BM Genel Sekreteri Lute’un ziyaretinin ardından Kıbrıs’ta ne konuşuluyor ?
BM Genel Sekreteri Lute’un Kıbrıs’ta görüşmelerin tekrar başlaması için taraflarla ve garantörlerle yapmaya başladığı görüşmelerde, taraflarla görüşmeler tamamlandı. Çipras-Erdoğan görüşmeleri için adadan ayrılan Lute’un ardından , Kıbrıs’ta görüşmeler hakkında insanlar ne düşünüyor? Gazeteler nasıl gördü ?
Lute ile görüşmenin ardından Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı sözcüsü tarafından yapılan açıklama şu şekilde:
“Cumhurbaşkanımız Sayın Mustafa Akıncı, bilindiği üzere dün ve bugün Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Geçici Danışmanı Jane Holl Lute’u kabul ederek görüştü.
Sayın Cumhurbaşkanımız, Lute ile iki taraf arasında sonuç odaklı biçimde müzakerelere yeniden başlayabilmeyi anlamlı kılacak ortak bir zeminin diğer bir değişle görev tanımlarında ortak bir anlayışın olup olmadığı hususunu görüştü.
Cumhurbaşkanımız, bugün yeniden Kıbrıs Türk tarafı olarak siyasi eşitliğimizin kabulünün öngörülen çözüm için olmazsa olmaz olduğuna dikkat çekmiş ve çeşitli örnekler vererek önemle vurgulamıştır.
Cumhurbaşkanımız, aynı zamanda başta siyasi eşitlik olmak üzere bugüne kadar varılan mutabakatlardan geri adım atılmasının sürecin başlamasına hizmet etmeyeceğinin de altını çizmiştir.
Sayın Cumhurbaşkanımız, Kıbrıs Türk tarafı olarak her zaman sürdürdüğümüz yapıcı tutuma uygun bir biçimde, geçmiş mutabakatlara da bağlılığını sürdürerek, söylem tutarlılığı içerisinde ortak bir zeminin yaratılması için Sayın Lute ile samimi ve yapıcı bir diyalog sürdürmüştür.
Herhangi bir federal çözümde, çoğunluk ve azınlık ilişkisi olamayacağı çok açıktır. Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliği ve kararlara etkin katılımı esastır. Bu ilkeye ve geçmiş mutabakatlara sadakat, görev tanımlarının başarıyla sonuçlandırılabilmesi için kaçınılmazdır.
Cumhurbaşkanımız önümüzdeki günlerde öncelikle hükümetle bir araya gelecektir, sonrasında ise yakın bir gelecekte bilgi vermek için Meclis’i toplantıya çağıracaktır.”
UBP GENEL BAŞKANI ERSİN TATAR: HÜKÜMETİN BÖYLE BİR DÜŞÜNCESİ YOK
Kuzey Kıbrıs’taki ana muhalefet partisi Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı Ersin Tatar yaptığı konuşmada, ülkenin en önemli konusunun “ekonomik sorunların aşılması ve istikrarlı ekonomik gelişme” olduğunu kaydetti ve “Artık her türlü mazereti bir kenara bırakarak, Anavatan Türkiye ile işbirliği içinde ekonomik gelişmeyi sağlamalıyız” dedi. Tatar, mevcut hükümetin böyle bir düşüncesi olmadığını iddia etti.
“KADİFE AYRILIK GÖRÜŞÜLMESİ GEREKİR”
“Rum tarafı ile bir federasyon kurulmasının mümkün olmadığına inandığını” kaydeden Tatar, “Böylesi bir durumda artık kadife ayrılık, AB çatısı altında iki ayrı devlet, konfederasyon gibi alternatif çözün modellerinin konuşulması gerektiğini” söyledi.
Tatar, Güney tarafının Kuzey kıbrıs tarafını görüşme masasında oyalamasına fırsat verilmemesi gerektiğini belirtti ve şöyle devam etti:
“Federasyon derken eşitliğimizi istemedikleri, Türkiye’yi Kıbrıs’tan çıkararak bizim güvenliğimizi tehlikeye atmamızı talep ettikleri artık ortadadır. Bu koşullarda bir anlaşma olamayacağına göre, halkı aldatmanın ve olacakmış gibi görüşme süreçlerini savunmanın anlamı yoktur.”
Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Güney Kıbrıs Başkanı Nikos Anastasiadis’le görüşmelerini dün tamamlayan BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs geçici özel danışmanı Jane Holl Lute, bundan sonraki süreçte garantörlerle güvenlik konusunu görüşecek.
Lute’un ziyaretinin, Akıncı-Anastasiadis yüz yüze görüşmesi konusunun netleşmesine vesile olduğuna vurgu yapan Güney Kıbrıs Rum gazeteleri, haberi manşetlerine taşıdı.
GÖRÜŞMELERİ GÜNEY KIBRIS’TAKİ GAZETELER NASIL GÖRDÜ?
Politis gazetesi, Güney Kıbrıs tarafının, Cumhurbaşkanı Akıncı ile görüşme talebinde bulunulacağını açıkladığına işaret ettiği manşet haberine, “Bu Sefer Derine Girilmiş Görünüyor… Lute’tan Garantörlerle Karşılıklı Temaslar… Anastasiadis Mustafa Akıncı ile Görüşmeye Çalışacak… Çipras-Erdoğan Görüşmesi Bu Akşamüzeri” başlık ve spotlarını attı.
Gazete güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde Lute’un liderlerle gerçekleştirdiği temaslarda Guterres Çerçevesi’nin özellikle iç yönlere ilişkin başlıklarda özlü görüş alışverişinde bulunulduğunu, iki tarafla yapılan görüşmelerden görüşülmesi gerekenlere dair artık somut bir haritalama ortaya çıktığını belirtti.
Lute’un artık sorunun uluslararası boyutuna yöneldiğini ve bunun için garantörlerin yardımına ihtiyaç duyduğunu kaydeden gazete, bu çerçevede Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapacağı ve Güvenlik ve Garantiler’in görüşülmek üzere Atina ve Ankara arasında hazırlık temasları yapılması gereğini gündeme getirmesi beklenen görüşmenin ilgi çekici olacağına vurgu yaptı.
Fileleftheros gazetesi, “Güvenlik İçin Ankara’ya Gidiyor… İki Liderin Yüz Yüze Randevusu Kilitlendi” başlıklı haberinde Lute’un temaslarına, referans şartlarını hazırlayabilmek için bütün tarafların tezlerine dair kapsamlı görüntüye sahip olabilmek maksadıyla Ankara, Atina ve muhtemelen Londra’da devam edeceğini yazdı.
Gazete, Anastasiadis’in Lute ile dünkü görüşmesinde Guterres Çerçevesi’ne öncelik verilmesi gerektiğini ancak Güney Kıbrıs tarafının özellikle garantiler, güvenlik ve müdahale haklarına özellikle öncelik verdiğini söylediğini vurguladı.
Haberde Lute’un iki liderle Guterres Çerçevesi’nin bütün parametrelerini birlikte görüşmek istediği, Anastasiadis’in bunu yaptığı ancak Akıncı’nın her bir parametreyi ayrı görüşmeyi tercih ettiği, bu nedenle Lute’un bundan sonraki ziyaretlerinin Ankara ve Atina’ya olacağı (Londra ziyaretinin soru işareti taşıdığı) ancak bu temaslarının ne zaman gerçekleşeceğinin de bilinmediği kaydedildi.
Habere göre Güney Kıbrıs Sözcüsü Prodromos Prodromu, Lute-Anastasiadis görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Anastasiadis’in, “daha önce Elizabeth Spehar’a söylediği” Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile “görüşme arzusunu Jane Holl Lute’a teyit ettiğini” bildirdi.
Liderlerin, görüşme konusunu Lute ile de konuştuğu belirtilen haberde “Lute bu tür konularla çok ilgilenmiyor görünüyor. İki liderin görüşmesi gibi konular daha çok Genel Sekreter’in Kıbrıs’taki Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’ın yetkisindedir. Bu nedenle, randevu ayarlamak için çok yakında iki liderle iletişim kurması bekleniyor” ifadelerine yer verildi.
Prodromu, Anastasiadis’in Akıncı ile doğrudan iletişim mi kuracağı sorulduğunda, “Sayın Akıncı ile görüşmeye hazır olduğunu geçmişte de dile getirmişti. Bu, Sayın Lute aracılığıyla da teyit edildi ve önümüzdeki günlerde Sayın Akıncı ile iletişim kuracak” cevabını verdi. Lute’un garantörler ile ne zaman temas edeceği sorusunun muhatabının kendisi olmadığını söyleyen Prodromu, “Lute Ada’ya geri dönecek mi?” sorusuna ise olumsuz cevap verdi.
“Lute’un son temaslarından sonra prosedürde ilerleme oldu mu?” sorusuna karşılık ise Prodromu, “Diyaloğa devam edildi. Doğal olduğu üzere garantör güçleri ilgilendiren konular gündeme geldi ve Sayın Lute şimdi garantör güçlerle temas edecek” dedi.
Gazete, Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu’nun Akıncı-Lute görüşmesiyle ilgili dünkü açıklamasını “Akıncı Sadece Siyasi Eşitlikle İlgileniyor” başlığıyla aktardı, Anastasiadis’in Lute ile dünkü görüşmesi öncesinde katıldığı Mağusa bölgesinde bir polis karakolu açılışında yaptığı konuşmada Türk tarafına mesajlar verdiğine dikkat çekti.
ANASTASİADİS: MÜZAKERELER BAŞLAMAYABİLİR…
Habere göre Anastasiadis Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerine devam etmesi halinde “müzakerelerin başlayamayabileceği” uyarısında bulundu. Açılış sonrasında gazetecilerin sorularını cevaplarken “umarım, öteki tarafın; yalnız Kıbrıs Türk değil Kıbrıs sorununun çözümünde birincil rol sahibi olan Türkiye tarafının mesajları olumlu olur” dedi.
Anastasiadis, Lute’un bu misyonundan beklentileri sorulduğunda “kendi tezlerimizle ilgili net mesaj vermeye çalışıyoruz. Mesaj, diyaloğa, 2017 Temmuzu’nda kaldığı yerden başlamaya bugün bile hazır olduğumuzdur” dedi. “Öteki taraftan uygun zemin olup olmadığı gerçek bir soru işaretidir, Sayın Lute’un araştırdığı da budur” diyen Anastasiadis, şunları da söyledi:
“Referans şartlarının şekillendirilmesi başka, gerekli ön şartların olması halinde diyaloğun başlaması başka. Tam olarak Türkiye’nin, normal bir diyalog yürütülmesine olanak tanımayacak bir yasadışı faaliyette bulunmamasını, tehdit ve uluslararası hukuku ihlal olmamasını kastediyorum.”
Güney Kıbrıs Başkanı Anastasiadis, Cumhurbaşkanı Akıncı ile görüşmeye hazır olup olmadığı sorulduğunda ise “Jane Holl Lute aracılığıyla, her an hazır olduğumu ilettim” dedi, şöyle devam etti:
“Görüşmeyi reddeden ben değilim. Unutmayın ki Nisan’daki ve ardından, barikatların açılmasından önceki iki görüşmede fotoğraf bile istemeyen Akıncı’nın kendisiydi, çünkü diyalog yeniden başladı görüntüsü vermek istemiyordu. Dolayısıyla, Kıbrıs sorununa müdahil unsurlar dikkatlerini olması gereken yere odaklasa iyi olur.”
Alithia gazetesi manşet haberine “Yüz Yüze Görüşmeye Gidiyoruz… Akıncı ve Anastasiadis Uzun Süre Sonra Yeniden Görüşecek” başlığını attı.
Gazete, Anastasiadis’in “referans şartlarında anlaşma çabasına yardımcı olur beklentisiyle aralarında baş başa görüşme gerçekleştirmek” için Cumhurbaşkanı Akıncı ile önümüzdeki günler içerisinde iletişime geçmeye karar verdiğini” yazdı.
Habere göre Anastasiadis’in bu yöndeki kararını basına açıklayan Sözcü Prodromu, görüşmenin Lute’un huzurunda mı olacağı sorusuna “Hayır, öngörülmüyor, gerek de yok. Bir görüşme olup olamayacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz” ifadesini kullandı.
Gazete Akıncı-Anastasiadis yüz yüze görüşmesinin tam tarihinin ve nasıl olacağının önümüzdeki günler içerisinde kararlaştırılacağını, görüşmenin gerçekleşmesine dair en muhtemel senaryonun, önümüzdeki hafta içerisinde gerçekleşmesi olduğuna işaret etti.
Haravgi gazetesi de manşete çektiği habere “Sonraki Adım İçin Lute’u İkna Edemediler” başlığını attı.
SİYASİ PARTİLER ANASTASİADİS’İN DÜNKÜ AÇIKLAMASINI DEĞERLENDİRDİ
Fileleftheros gazetesi, siyasi partilerin Anastasiadis’in Lute ile görüşmesi öncesinde Mağusa bölgesinde yaptığı açıklamalarla ilgili görüşlerine yer verdi.
Habere göre Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL) Genel Sekreteri Andros Kiprianu, Anastasiadis’in müzakerelere yeniden başlamaya hazır olduğu tezinin, Jane Holl Lute ve Genel Sekreter Guterres’i ikna edici olması gerektiğine işaret etti, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerini ise “kabul edilemez” bulduğunu açıkladı.
Müzakerelerin mümkün olan en kısa zamanda yeniden başlaması talebinde bulunulmasının kendi görüşleri olduğunu hatırlatan Kiprianu, “1974’ten beri hepimiz, tek çözüm yolunun müzakere olduğunda uzlaştık, başka yol yok, çözmek için de önce müzakerelerin yeniden başlaması ve somut zeminde samimiyetle müzakere etmemiz için de gerekli siyasi irade olmalıdır. Garantörler ve müdahale haklarını kabul edemeyiz. Çözüm işleyebilir olmalı ve uygulama sürecindeki zorluklara dayanabilmeli” dedi.
Kiprianu, Türkiye’nin, Güney Kıbrıs yönetiminin tek yanlı münhasır ekonomik bölge ilan ederek ruhsatlandırdığı bölge içerisinde araştırmalar yapmasını “kabul edilemez davranış” diye niteledi, bu konuda Güney Kıbrıs yönetimi Başkanı Anastasiadis ve Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’e ne yaptıklarına dair somut sorular yönelttiklerini hatırlattı.
Hükümet kanadının, “bu konuda gerekli bütün girişimlerde bulunuluyor, tepki gösteriliyor” açıklamasını hatırlatarak Barbaros Hayreddin Paşa gemisinin ilgili alanda seyrettiğini ve uluslararası toplumdan hiçbir tepki gelmediğini belirten Kiprianu “Bunun göğüslenmesinin tek yolu müzakerelere yeniden başlamaya hazır olduğumuzu her gün teyit etmektir” dedi.
Rum Ulusal Halk Cephesi (ELAM) açıklamasında, “Hükümet ve diğer partiler Kıbrıs sorununu uluslararası istila ve süregelen işgal sorunu olarak öne çıkarmaz, aksine şifahen iki toplum arasındaki iç anlaşmazlığa indirgemekte ısrar ederken Lute’tan ve her Lute’un ziyaretinden nasıl olumlu gelişme bekleyebiliriz ki?” dedi.
Demokratik Cephe (DİPA), mevcut durumun devam edemeyeceği görüşünü ortaya koyarak müzakerelerin yeniden balaması için her olanağın kullanılmasını istedi.
