Esad: Türkiye çekip gitmeli

Esad Rai'nin yayınlamadığı röportajında Avrupa'ya cihatçılara verdiği destek nedeniyle 'ne ekersen onu biçersin' mesajı yolladı. Esad, "Kısa vadeli durumla ilgili pazarlık olabilir, lakin, uzun vadeli veya orta vadeli ise Türkiye’nin çekip gitmesi gerekiyor." ifadelerini de kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, İtalyan Rai 24 televizyonuna röportaj verdi.

Ancak İtalyan kanalı, yayınını birkaç kez erteleyince röportaj 9 Aralık günü Suriye devlet televizyonu tarafından yayınlandı.

Suriye Devlet Başkanlığı Ofisi, İtalyan kanalının röportajın yayınını erteleme kararını Batı’nın Suriye’deki durumla ilgili gerçekleri saklama çabası olarak nitelendirdi.

Bunun yanı sıra Suriye Devlet Başkanlığı’nın Twitter hesabı da röportajın İngilizce çevirisinin yayınlanmasının ardından askıya alındı.

Rai’nin sansürlediği röportajın tam metnini, Suriye resmi haber ajansı SANA paylaştı:

“DURUM DAHA KARMAŞIK HALE GELDİ”

Sayın Cumhurbaşkanı, bizi kabul ettiğiniz için teşşekür ediyoruz. Suriye’deki şu an mevcut olan durumu anlatabilir misiniz? Somut mevcut durum ne? Ülkede neler oluyor?

Suriye toplumundan bahsetmek istersek, durum daha iyidir, bu savaştan birçok ders öğrendik. Suriye’nin geleceğinin umut verici olduğunu düşünüyorum, bu savaştan daha güçlü çıkmamız normaldir. Somut durum ile ilgili ise, Suriye ordusu son yıllarda ilerleme kaydettiğinde birçok bölgeyi terörden kurtardı ve şu an İdlib’te Türkiye destekli Nusra Cephesi bulunuyor. Öte yandan geçen ayda Türklerin işgal ettikleri Suriye’nin kuzey kısmı var. Siyasi açıdan ise, Suriye’deki durumun daha karmaşık bir hale geldiğini söyleyebiliriz, çünkü Suriye krizine müdahale eden oyuncuların sayısı, krizi uzatmak ve yıpratma savaşına çevirmek için artmış durumda.

‘İÇ SAVAŞ’ DEĞİL TAHRİFTİR

Kurtarmadan bahsettiğinizide, bu konuda askeri bir vizyonun olduğunu biliyoruz, fakat topluma dönmeye karar veren kişiler ile ilgili durum ne? Uzlaşma süreci bugün nereye ulaştı? Bu konuda başarılar var mı?

İnsanların beraber yaşayabilmeleri için ve hükümet kontrolü dışında kalan bölgelerde yaşananların kanun ve devlet kurumlarının sistemine yeniden girebilmeleri için herkese genel af verdik ve bunlar silahlarından vazgeçip yasamalara tabi olacak. Bu konudaki durum çok karmaşık değil. Herhangi bir bölgeyi ziyaret etmeye şansınız olabilirse hayatın normal durumuna dönmesini görebilirsin. Sorun odur ki, ‘İnsanlar kendileri arasında savaşıyordu’ değildi; veya – Batı anlatısına göre – Suriyeliler birbirleriyle savaşıyordu değildi, veya “iç savaşıydı” değildi, bu tahriftir. Gerçekte o bölgeler teröristlerin kontrolü altındaydı ve teröristler kendi kurallarını dayatıyordu. Teröristlerin olmadığı zaman, bu insanlar normal yaşamlarına ve beraber yaşamaya dönecek. Mezhep, siyasi veya etnik savaşı yoktu, fakat dış güçlerden destekli, silahları ve finansleri olan teröristler vardı ve o bölgeleri işgal ediyordu.

“İKİ SORUNUMUZ VAR”

Yıllardır insanların günlük olarak hayat esasları haline gelen bu ideoloji ile ilgili endişeleriniz var mı, bu toplumda bir şekilde kalmaya devam edebilir ve bir gün yeniden ortaya çıkabilir?

Mücadele ettiğimiz ana sorunlardan biri budur. İki sorunumuz var. Devletin kontrolü dışında kalan bölgeleri iki unsur kontrol ediliyordu: birisi, kanunun bulunmaması neticesinde kaostur, bundan dolayı, özellikle genç yaşlardaki insanlar devlet, kanun ve devlet kurumları hakkında hiçbir şey bilmiyorlar. İkinci ise, zihinlerde derinleşmiş bir şekilde mevcut olan ideolojidir, karanlık bir ideoloji, vahabi ideolojisi, IŞİD, Nusra, Ahrar el Şam veya herhangi bir başka terörist islami aşırı ideoloji. Bu sorunu çözmek gerekiyor. Çözümün ilk kısmını dinidir, çünkü bu ideoloji dinidir ve Suriyeli din adamları veya Suriye’deki dini kurum bu bağlamda büyük çabalarda bulunurken birçok insanların, Nusra Cephesi IŞİD veya diğer örgütlerin öğrettiği din değil gerçek dini anlaması için yardımcı olma çalışmalarında başarılar kaydetti.

Din adamları temel olarak bu uzlaşma sürecinin hangi kısmında?

En önemli olan kısmı budur. İkinci kısım ise okullara bağlıdır; okullarda eğitim ve öğretmenlerin yanı sıra ulusal öğretim programı var. Bu program özellikle o genç nesillerin fikirlerini değiştirmek için çok önemlidir, ayrıca kültür, sanat ve aydınların rölü vardır. Bazı bölgelerde bu rolün oynaması hala zordur ve bizim için daha sonra okullarla devam etmek üzere din ile başlamak daha kolaydı.

“RUSLAR TÜRK İŞGALİNİ DESTEKLEMİYOR”

Sayın Cumhurbaşkanı, bir an siyasete dönelim. Türkiye’den bahsettiniz, doğru mu? Rusya yıllardır sizin için en büyük müttefiğiniz oldu, bu bir giz değil, fakat Rusya, Türkiye ile Suriye toprakları sayılan bazı bölgeler üzerinde pazarlıkta bulunuyor. Bunu nasıl değerlendirmektesiniz?

Rusya’nın rolünü anlamak için Rus ilkeleri anlamak lazım. Ruslar, uluslararası kanunu ve ona dayalı uluslararası sisteminin Rusya’nın ve tüm dünyanın çıkarlarına uygun olduğunu kabul etmektedir. Böylece, onlar için Suriye’yi desteklemek uluslararası kanunu desteklemek demektir. Bu bir nokta. İkinici nokta ise onların teröre karşı mücadele vermeleri Rusya halkının ve tüm dünyanın da çıkarıdır. Türkiye ile pazarlık yapmaları Türk işgalini desteklemek demek değildir, fakat onlar Türkleri Suriye’den çıkmaları gerektiğine ikna etmek konusunda bir rol oynamayı istediler. Onlar Türkleri desteklemiyorlar.

Türkiye ve Kürtler ile ilgili Amerika ve batının olumsuz rolü sebebiyle, denge sağlamak için Ruslar müdahale etti. Durum hakkındaysa, ben, şu anda durumun daha iyi olduğunu söylemiyorum, ancak, eğer dikkat edersek kötüden daha iyi. Gelecekteyse tutumları çok nettir: Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğü. Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüyse Türk işgaliyle çelişmektedir. Bu da çok açık ve nettir.

“TÜRKİYE’NİN ÇEKİP GİTMESİ GEREKİYOR”

Öyleyse sizler, Rusların pazarlık yapabileceğini söylüyorsunuz, lakin, Suriye, Türkiye ile pazarlık etmeyecektir. Kastım, ilişkiler halen gergin…

Hayır. Egemenlik konusunda Ruslar da pazarlık etmeyecektir. Onlar, mevcut durumla hareket ediyorlar. Pazarlık demiyorum. Çünkü, bu nihai bir çözüm değildir. Kısa vadeli durumla ilgili pazarlık olabilir, lakin, uzun vadeli veya orta vadeli ise Türkiye’nin çekip gitmesi gerekiyor. Bunda şüphe yoktur.

“ÇIKARCI İSLAMCILARLA İŞBİRLİĞİ İÇİN ONUR DUYMAYACAĞIM”

Uzun vadede siz ile Erdoğan arasında görüşme planı var mıdır?

Günlerden bir gün, eğer bu durumla karşı karşıya kalısam onur duymacağım, bu gibi çıkarcı islamcılarla işbirliğinden nefret duyacağım. Müslüman değiller, islamcılar. Bu da başka bir terim, siyasi terim. Lakin, ben her zaman söylüyorum, görevimin duygularımla hiçbir ilişkisi yoktur. Yaptıklarımla mutlu veya mutsuz olmamla da, görevim Suriye’nin çıkarlarıyla ilgilidir. Dolayısıyla, bu çıkarlar neredeyse oraya yönelirim.

“TEMEL AKTÖR AVRUPA’YDI”

Avrupa Suriye’ye baktığında, ülke sorunlarından uzak, iki temel sorun bulunuyor: birincisi mültecilerle ilgili, ikicisi ise cihadistlerle veya yabancı militanlarla ve Avrupa dönüşleriyle ilgili. Avrupa’nın bu endişelerine nasıl bakıyorsunuz?

Evvela, basit bir soruyla başlamamız gerekiyor: Sorunu kim yarattı? Avrupa’da neden mülteci bulunuyor? Basit bir soru. Çünkü terör Avrupa’dan destekli, tabiki de ABD, Türkiye ve diğerlerinden; Lakin, Suriye’den bu kaosun yaratılmasında temel aktör Avrupa’ydı. Dolayısıyla ne ekersen onu biçersin.

Neden Avrupa’nın temel aktör olduğunu söylüyorusunuz?

Çünkü, AB birinci günden veya birinci haftadan diyelim, Suriye’de teröristleri alenen destekledi, en başından. Sorumluluğu Suriye hükümetine yüklediler. Bazı rejimler de – Fransız rejimi gibi – onlara silah gönderdi. Kendileri söyledi. Bir yetkilileri, zannedersem “Biz silah gönderiyoruz” diye söyleyen dışişleri bakanları Fabius idi. Onlar silah gönderdi ve kaosu yarattılar. Bundan dolayı, büyük sayıda insanlar – milyonlarca insanın Suriye’de yaşama imkanı kalmadı. Dolaysıyla çıkmak zorunda kaldılar.

Şu anda, bölgede gerginlikler bulunuyor ve bir tür kaos var. Suriye’nin diğer müttefiği de İran’dır. Oradaki durum da tırmanmaya doğru yöneliyor. Oradaki durumun Suriye’dek duruma herhangi bir yansıması var mıdır?

Kesinlikle, orada kaos olduğu sürece bütün herkese olumsuz yansıyacaktır, yan etki ve sonuçları olacaktır, özelliklede dış müdahale olduğu zaman.