Berlin'deki Libya zirvesinde 'paralı askerlerin çekilmesi' kararı: Türkiye'den şerh
Sonuç bildirgesinde yer alan, “Tüm yabancı güçler ve paralı askerler gecikmeksizin Libya'dan çekilmelidir” maddesine Türkiye şerh koydu.
Libya konulu İkinci Berlin Konferansı’nın sonuç bildirgesinde “Tüm yabancı güçler ve paralı askerler gecikmeksizin Libya’dan çekilmelidir” maddesi yer aldı. Ancak Türkiye bu maddeye şerh koydu.
Libya’daki siyasi süreç, 24 Aralık seçimleri ve ülkedeki güvenlik sorunlarının ele alındığı; BM ve Almanya himayesinde düzenlenen Berlin’deki Libya zirvesine, Libya’dan Başbakan Abdulhamid Dibeybe ve Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş’un yanı sıra Türkiye, ABD, Rusya, İsviçre, Tunus, Fransa, İtalya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İngiltere, Hollanda, Cezayir, Çin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Avrupa Birliği, Afrika Birliği ve Arap Birliğinden dışişleri bakanları ve üst düzey temsilciler düzeyinde katılım oldu.
Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun temsil ettiği İkinci Berlin Konferansı’nın ana gündem maddelerini, Libya’da 24 Aralık’ta yapılmasına karar verilen genel ve başkanlık seçimleri ile ülkedeki yabancı güçler ve paralı askerlerin ayrılması konuları oluşturdu.
Konferansın sonuç bildirgesinde, katılımcıların, ilk olarak 19 Ocak 2020’de düzenlenen Berlin Konferansı’nda verilen taahhütleri yineledikleri ve yeniden onayladıklarına yer verildi.
Libya Başbakanı Dibeybe’nin, ülkedeki seçimlerin zamanında gerçekleştirilmesine bağlılığını yinelediğine işaret edilen bildirgede, “24 Aralık 2021 için belirlenen Ulusal Başkanlık ve Parlamento seçimleri, Libya Siyasi Diyalog Forumu tarafından Tunus’ta Kasım 2020’de belirlenen Yol Haritasında anlaşmaya varıldığı üzere gerçekleşmeli ve seçim sonuçları tüm taraflar tarafından kabul edilmelidir. Gerekli anayasal ve hukuki düzenlemeler uygulanmalıdır” ifadesine yer verildi.
Libya’daki ‘çatışmaların altında yatan nedenlerin ele alınması ve çözmek için daha fazlasının yapılmasının gerektiğine’ işaret edilen konferansın sonuç bildirgesinde, “Tüm yabancı güçler ve paralı askerler gecikmeksizin Libya’dan çekilmelidir” maddesi de yer aldı. Ancak maddeye Türkiye’nin şerh koyduğu belirtildi.
Bildirgede şunlar kaydedildi:
“Güvenlik sektörü reformdan geçirilmeli ve birleşik, sivil ve gözetime tabi bir otoriteye sıkı bir şekilde bağlı olmalıdır. Ülke genelinde kaynakların şeffaf ve adil dağılımı sağlanmalıdır. İnsan hakları ihlalleri ile uluslararası hukuka yönelik ihlaller ele alınmalı ve kapsayıcı, kapsamlı ve hak temelli bir ulusal uzlaşı ve geçiş dönemi adaleti süreci başlatılmalıdır. Libya içi kapsayıcı diyalog devam etmelidir.”
Libyalı taraflara, ‘yeni bir sayfa açma ve geçmişteki çatışmaları geride bırakma’ çağrısı yapılan bildirgede, taraflardan, devlet kurumlarının birleştirilmesi ve siyasi geçiş dönemlerinin sona erdirilmesi yönünde ciddi adımlar atmaları istendi. Bildirgede ayrıca katılımcı ülkelerin, ‘Libyalıların öncülüğünde BM tarafından yürütülen siyasi sürece ve Libya’nın egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine olan güçlü bağlılıklarını yineledikleri’ vurgulandı.
BM öncülüğünde 23 Ekim 2020’de Cenevre’de imzalanan ateşkes anlaşmasının desteklendiği vurgulanan sonuç bildirgesinde, ‘tüm Libyalı taraflara, daha fazla gecikme olmaksızın ateşkes anlaşmasını tam olarak uygulama, BM’ye üye tüm devletlere de anlaşmanın tam olarak uygulanmasına saygı duyma ve destekleme’ çağrısı yapıldı.
