ABD ordusu protestoları bastırmak için sokağa indi: Karşınızda yeni Amerika

Trump’ın Los Angeles’ta başlayan protestoları bastırmak için Ulusal Muhafızlar’ı sahaya sürmesi, sokakların yanı sıra ABD siyasetinde de tansiyonu tırmandırdı. Yaşananlar Trump’ın federal hükümeti ile yerel yönetimler arasındaki güç mücadelesini de ortaya koydu.

ABD’nin Los Angeles şehrinde Donald Trump’ın göçmen karşıtı politikalarına karşı protestolar şiddetlenirken askeri müdahale tehdidiyle gerilim yeni bir boyuta geçti. Trump’ın “yeni Amerikası’nda” göçmen karşıtı uygulamalara karşı başlayan öfke, 2 bin kişilik Ulusal Muhafızlar’ı devreye sokmasıyla artıyor.

Trump’ın göç politikalarına karşı başlayan eylemlere karşı adımları, federal yönetimin eyaletlere üzerindeki gücünü tahkim etme girişimleri ile ifade özgürlüğü erozyonunu da ortaya koydu.

Protestolar, Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) ekipleriyle bazı federal birimlerin göçmenlere yönelik gözaltı operasyonlarına tepki olarak barışçıl şekilde başlamıştı. Olaylarda asıl kırılma noktasını ise Trump’ın federal askeri güçleri California Valisi’nin izini olmadan devreye sokması oldu.

ASKERLER SAHAYA İNDİ

Üçüncü gününü geride bırakan protestolar giderek yoğunlaşırken yaklaşık 300 kişilik ilk Ulusal Muhafız birliği, eylemleri güç kullanarak bastırmak için kente konuşlandırıldı. Uzun namlulu silahlar ve zırhlı araçlarla donanmış onlarca Ulusal Muhafız’ın görüntüleri sosyal medyada tepki çekti.

Askerlerin bir kısmı, son iki gün içinde yüzlerce gösterici ile federal kolluk kuvvetleri arasında çatışmaların yaşandığı Los Angeles şehir merkezindeki Metropolitan Tutukevi civarına gönderildi. Ulusal Muhafızlar, eylemcileri dağıtmak için gaz ve plastik mermi kullanırken bazı noktalarda çatışmalar yaşandı.

Los Angeles Polis Departmanı (LAPD) ise izinsiz toplanmaların “yasadışı” sayılacağını ve bu göstericilerin gözaltına alınacağını duyurdu.

Eylemlere ilişkin açıklamasında protestoları bastırmak için ne gerekiyorsa yapacaklarını ifade eden Trump, yaşananları “isyan” olarak tanımlarken “Ülkeyi böldürmeyeceğiz” dedi.

ORDUYLA TEHDİT ETTİ

Başkanlara iç güvenlik tehditlerine karşı orduyu ülke içinde konuşlandırma yetkisi veren 1807 tarihli İsyan Yasası’nı uygulamaya hazır olup olmadığı sorulan Trump, “Bu bir ayaklanma olup olmadığına bağlı” yanıtını verdi.

“Kanun ve düzen için ne gerekiyorsa yapacağız” diyen Trump, protestoların genişlemesi ihtimaline diğer şehirlerdeki göçmen gösterilerini de “çok yakından izlediklerini” belirtti. Cuma günü California Valisi Gavin Newsom’la 40 dakikalık bir görüşme yaptığını söyleyen Trump, Newsom’a, “Bakın, bununla ilgilenmeniz gerek, aksi takdirde asker göndereceğim” dediğini aktardı. Trump, Newsom’ı “beceriksiz” olarak tanımladı. Ayrıca Güney Kaliforniya’daki Camp Pendleton üssünde konuşlu 500 deniz piyadesinin de olası bir müdahale için hazır bekletildiği açıklandı.

FEDERAL VS. EYALET

Trump’ın Demokrat yönetimi sorumlu tuttuğu Los Angeles’taki protestoları bastırmak amacıyla Ulusal Muhafızlar’ı görevlendirmesine tepkiler büyümeye devam ediyor. Beyaz Saray, bu adımın “kamu düzenini sağlamak ve federal binaların güvenliğini korumak” amacı taşıdığını savunurken kararın eyalet yönetiminin onayı olmaksızın alınması, Amerikan hukukunda tartışmalı bir örnek olarak görülüyor.

Trump’ın California eyalet yönetiminin rızası olmadan eyaletin Ulusal Muhafızları’nı federal yetki altına almasına karşı dava açacağını kaydeden Vali Gavin Newsom, bu durumun ABD tarihinde çok az emsalinin bulunduğunu söyledi. Trump’ın “yangına körükle gittiğini” kaydeden Califonia Valisi, bu durumu “yasadışı, ahlaksız ve anayasaya aykırı bir eylem” olarak nitelendirdi.

ÜRETİLMİŞ KAOS

Vali, “Bu bir iç kriz değil, Trump tarafından üretilmiş bir kaostur. Hukukun üstünlüğü adına bu emri yargıya taşıyacağız” dedi. Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass ise bu müdahalelerin “halkta korku ve paniğe neden olarak gerinliği derinleştirdiğini” söyledi.

Ayrıca, bir grup Demokrat vali de Trump’ın askeri müdahalesine ortak bir bildiriyle tepki gösterdi. Bildiride, “Valiler kendi Ulusal Muhafızlarının başkomutanıdır. Federal hükümetin bir eyalete danışmadan asker konuşlandırması hem etkisiz hem tehlikelidir” denildi. ABD Deniz Piyadeleri’nin konuşlandırılması durumunun kamu güvenini sarsacağına dair uyarılar yapıldı.

PROTESTOLAR YAYILIYOR

Los Angeles’ta başlayan eylemler farklı şehirlere yayılıyor. California eyaletindeki bir diğer metropol olan San Francisco’da da Los Angeles’taki eylemcilere destek vermek isteyen yüzlerce kişi, OCE ofisi önünde toplandı. Polis barikatlarını aşarak yürümek isteyen eylemcilere polis sert müdahalede bulundu, en az 60 kişi gözaltına alındı.

∗∗∗

ULUSAL MUHAFIZ NASIL ÇAĞIRILIR?

Trump’ın Kaliforniya Valisi’nin onayı olmadan Ulusal Muhafızları görevlendirmesi, 1965’ten bu yana bir ilk oldu. Normal şartlarda Ulusal Muhafız birlikleri eyaletlerin yetki alanında bulunuyor ve genellikle valiler tarafından yangın, sel veya doğal afet gibi durumlarda göreve çağrılıyor. Ancak savaş ya da ulusal acil durum ilanı hâlinde, ABD Başkanı doğrudan komuta yetkisine sahip oluyor.

∗∗∗

12 ÜLKEDEN SEYAHAT YASAĞI DEVREYE GİRDİ

ABD’nin Los Angeles kentinde gözaltına alınan göçmenlere destek amacıyla başlatılan gösteriler devam ederken, Başkan Donald Trump’ın 12 ülkenin vatandaşının ABD’ye seyahatini yasaklamasına ilişkin kararı yürürlüğe girdi. Göçmen politikalarına yönelik gerilimin arttığı dönemde Trump’ın 5 Haziran’da imzaladığı kararname kapsamında Afganistan, Myanmar, Çad, Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Eritre, Haiti, İran, Libya, Somali, Sudan ve Yemen vatandaşlarının ABD’ye seyahati yasaklanmıştı.